Vị cay trong món ăn của người châu Á

Gia vị

Người Hàn lại chuộng dùng tương ớt như một thứ gia vị cho món ăn thêm hấp dẫn. Một món ăn đặc trưng cho tính nóng trong món Hàn là kim chi - rau cải ngâm muối đỏ lừ sắc ớt - được biến tấu thành hàng trăm loại khác nhau. Trong bữa ăn xứ Hàn, khi món chính chưa bưng ra thì trên bàn đã có hơn chục loại kim chi đủ sắc màu nhưng không thể thiếu cái màu đỏ đến nhức mắt của ớt.

Ăn cay giỏi còn phải kể đến người Bhutan, ngay đến hoa trái tráng miệng của họ cũng được thêm vào một chút nước ớt. Người Nhật lại chuộng vị cay xè hăng hắc của wasabi, rất hợp để “làm chín” các món ăn từ hải sản tươi sống của nước này.

Người Việt cũng ăn cay…

Người Việt ta ăn cay cũng không “kém cạnh” gì bạn bè các nước vùng châu Á. Trái ớt xuất hiện trong rất nhiều món ăn của ta. Ớt Việt có khá nhiều loại như ớt hiểm, ớt xiêm, ớt nải chuối, ớt sừng trâu, ớt giấy, ớt bi, ớt Đà Lạt, ớt chỉ thiên, ớt kiểng, ớt bơ... Thói quen ăn ớt tươi nguyên trái của người Việt cũng là một nét đặc trưng của cách ăn cay kiểu Việt. 

Vị cay ở mỗi vùng miền nước ta cũng có những điểm khác nhau. Vùng Lạng Sơn thì có món măng ngâm ớt cay xé lưỡi. Măng và ớt vốn là hai món “kị rơ”, vậy mà món ăn này lại dùng ớt chỉ thiên chính hiệu, song nhờ đó món ăn có một thứ hương vị đặc biệt khó quên.

Nhưng cay nhất là những món ăn miền trung, điển hình là xứ Huế thơ mộng, cổ kính. Cái nóng của ớt không khiến người ta phải rụt lưỡi, trái lại, nó có sức cuốn hút kỳ diệu, thiếu nó lại thấy buồn. 

Người miền Trung có nghệ thuật chế biến ớt vô cùng đặc sắc. Chẳng hạn như vùng Quảng Bình, Quảng Trị thường muối ớt trong hũ sành để khoảng hơn nửa tháng mới lấy ra “xài dần”. Người Huế thì có ớt xào, ớt bột, ớt ngâm, ớt chưng, thậm chí cả món muối ớt cũng được biến tấu vài ba kiểu khác nhau. Ớt Huế là giống ớt xanh bé xíu mà cay đến tê tái, người không quen thì chỉ cần nửa trái cũng đủ thấy… bỏng lưỡi! 

Từ Đà Nẵng trở vào Nam, ớt trái thành một món ăn quen thuộc, nhiều người chẳng cần xắt, dằm, trộn hay giã nhuyễn gì, cứ khơi khơi cầm trái ớt mà cắn rụp. Cầu kỳ hơn thì có món muối ớt tôm đặc biệt của vùng Trảng Bàng, Tây Ninh, dùng để làm gia vị ăn kèm trái cây hay thậm chí là cho vào bánh tráng, cuốn và nhai cũng rất thú vị, vừa mằn mặn, lại cay nồng. Ớt cũng có thể trở thành món tráng miệng là vì thế!