Trẻ biếng ăn - nguyên nhân, hậu quả và cách khắc phục

Bé của bạn biếng ăn tuy bạn không muốn phản ứng quá mạnh mẽ, nhưng bạn cũng không muốn bỏ qua những điều có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến trẻ.

Những hành vi biếng ăn đặc trưng:

• Ăn rất ít
• Chỉ ăn một số loại thức ăn nhất định
• Không muốn thử các thức ăn mới
• Ăn rất ít rau và các thực phẩm giàu dinh dưỡng khác
• Thường phá quấy trong giờ ăn
• Ít quan tâm tới thức ăn

Một số nghiên cứu cho thấy tình trạng trẻ khó ăn kéo dài có thể dẫn tới các hậu quả nghiêm trọng như:

• Thiếu hụt dưỡng chất làm tăng trưởng kém.
• Trẻ có nhiều cảm xúc tiêu cực do bị ép ăn thái quá.
• Các “trận chiến” thường xuyên trong giờ ăn.
• Bữa ăn trở nên căng thẳng, nặng nề với cả gia đình.

Một số nguyên nhân gây biếng ăn:

1. Biếng ăn do tâm lý

Đây là nguyên nhân thường gặp nhất. Trẻ biếng ăn khi có cảm giác bị ép buộc, bỏ rơi, bị gò bó hoặc bị đánh lừa. Các tình huống thường gặp trong thực tế:

- Bị ép bú bình trong khi chỉ thích bú mẹ.

- Mẹ đi làm để trẻ cho người khác chăm sóc.

- Bị ép phải mang khăn ăn, phải ngồi một chỗ từ đầu đến cuối bữa ăn.

- Bị quy định phải ăn hết khẩu phần của mình trong một thời gian cố định.

- Không khí bữa ăn căng thẳng.

- Cha mẹ cho thuốc vào thức ăn, vào sữa.

2. Biếng ăn do sai lầm trong chế biến thức ăn và thời gian chuyển tiếp chế độ ăn

- Những sai lầm trong chế biến thức ăn cho trẻ:

+ Hầm khoai tây, cà rốt, củ dền, đậu, thịt... xay nhuyễn và cho trẻ ăn hết ngày này qua ngày nọ, gây cảm giác ngán.

+ Chỉ cho trẻ ăn nước rau, nước thịt, không cho ăn xác, lâu ngày dẫn đến tình trạng thiếu các chất dinh dưỡng.

+ Cho trẻ ăn thức ăn xay nhuyễn đến lúc 2, 3 tuổi.

+ Pha bột vào sữa, pha sữa quá đặc, pha sữa bằng nước cháo hoặc nước hầm đậu, hầm xương... làm trẻ khó tiêu hóa.

+ Pha bột quá đặc khi trẻ mới tập ăn dặm.

- Thời gian chuyển tiếp chế độ ăn không phù hợp:

+ Ăn dặm quá sớm (trước khi trẻ tròn 4 tháng).

+ Ăn cơm quá sớm (trong khi răng trẻ chưa đủ để nhai cơm).

3. Biếng ăn do bệnh lý

- Suy dinh dưỡng.

- Nhiễm ký sinh trùng; nhiễm trùng (viêm mũi, viêm họng, viêm amiđan...) và virus.

- Bệnh lý răng miệng (sâu răng, viêm lợi), loạn khuẩn đường ruột.

4. Biếng ăn sinh lý

Trẻ vẫn khỏe mạnh nhưng tự nhiên ăn ít đi trong vài ngày đến vài tuần. Các thời điểm này thường trùng với lúc bé biết lẫy, ngồi, đứng, đi... Sau đó, trẻ trở lại ăn uống bình thường.

5. Biếng ăn do thuốc

Do dùng quá nhiều vitamin, kháng sinh hoặc “thuốc kích thích ăn’’. Việc lạm dụng kháng sinh có thể gây rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột, còn thuốc kích thích ăn sẽ làm cho trẻ biếng ăn thêm ngay sau khi ngừng thuốc (thuốc này chống chỉ định ở trẻ dưới 2 tuổi).

6. Biếng ăn “của cha mẹ”

Do cha mẹ quá lo lắng về sự tăng trưởng của con. Khi thấy con ăn ít hơn các trẻ cùng lứa tuổi, nhiều người nghĩ rằng con biếng ăn mặc dù trẻ vẫn tăng cân và tăng chiều cao tốt.

7. Biếng ăn bẩm sinh

Có khoảng dưới 5% trẻ sinh ra chỉ ngủ, chơi mà không bao giờ đòi bú.

Ngoài ra, trẻ còn có thể bị biếng ăn như sau khi tiêm phòng hoặc sau chấn thương.

Các biện pháp khắc phục

- Biếng ăn tâm lý: Cha mẹ cần hết sức bình tĩnh và kiên nhẫn tìm hiểu vì sao trẻ không chịu ăn. Cần tránh các hành vi ép buộc như đè bé ra đổ thức ăn, bóp mũi cho bé nuốt, đánh cho bé khóc để bé nuốt... Khi trẻ ốm, nếu trẻ khó uống thuốc, cha mẹ hãy trình bày với bác sĩ để bác sĩ cho thuốc dễ uống, không cần phải cho thuốc vào thức ăn để đánh lừa trẻ. Hãy cho trẻ ăn một cách thoải mái, bột, sữa có thể dây vào áo một chút cũng không sao.

- Biếng ăn do sai lầm trong kỹ thuật chế biến thức ăn và thời gian chuyển tiếp chế độ ăn: Tránh kéo dài thời gian cho trẻ ăn thức ăn xay nhuyễn. Không cho bé ăn thức ăn đơn điệu, nên đổi món thường xuyên cho bé.

- Biếng ăn do bệnh lý: Bổ sung các vi chất dinh dưỡng mà trẻ thiếu; xổ giun cho trẻ 6 tháng một lần; giữ gìn vệ sinh răng miệng; điều trị bệnh nhiễm trùng.

- Biếng ăn sinh lý: Trong giai đoạn biếng ăn sinh lý, các bậc cha mẹ không nên nóng lòng tự ý sử dụng các loại thuốc bổ hoặc thúc ép trẻ ăn. Hãy kiên nhẫn cho trẻ ăn từng bữa nhỏ, thay đổi các món ăn lạ... để chờ trẻ ăn trở lại.

- Biếng ăn do thuốc: Sử dụng các men vi sinh hoặc sữa chua để cấy lại vi khuẩn đường ruột cho trẻ; tránh sử dụng thuốc bổ khi không có đơn của bác sĩ; tránh sử dụng thuốc kích thích ăn.

- Biếng ăn bẩm sinh: Đối với các trẻ không đòi ăn bao giờ, cha mẹ phải chủ động cho trẻ ăn theo sự hướng dẫn và theo dõi của bác sĩ dinh dưỡng.

Bạn không thể biết được trẻ có nguy cơ suy dinh dưỡng hay không nếu chỉ nhìn vẻ bề ngoài. Bất kể vẻ bề ngoài thế nào, những trẻ biếng đều có nguy cơ thiếu hụt dưỡng chất. Chính vì vậy, các bác sĩ nhi khoa khuyên rằng trẻ biếng ăn cần được bổ sung bằng các sản phẩm dinh dưỡng đầy đủ và cân đối.

Bảo Thanh tổng hợp
Amthuc365.vn