Cốm Vòng - Nét xưa Hà Nội

Làng Vòng  nay nằm tại phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Bây giờ đây là khu vực sầm uất, đông dân cư của thủ đô. Tuy nhiên trước đây, nhất là vào thời kỳ phong kiến, khu vực làng Vòng nằm ở ngoại thành của kinh đô. Vùng ngoại diên của kinh đô lúc đó là những làng nghề cung cấp các mặt hàng thiết yếu cho nội thành. Làng Vòng lúc đó vẫn còn bạt ngàn đồng ruộng, lúa là sản phẩm chủ yếu, và nghề cốm cũng bắt đầu từ đó. Bên cạnh bánh cuốn Thanh Trì, phở gà, phở bò, bún chả… cốm Vòng trở thành một trong những thức quà được yêu thích nhất của người Hà Nội.

Nghề làm cốm ở làng Vòng nay đã gần như không còn. Đây là một điều đáng tiếc đối với những người yêu và nặng lòng với Hà Nội. Đến làng Vòng ngày nay bạn sẽ không còn thấy bóng dáng của một làng nông nghiệp trước đây nữa. Nghề làm cốm cũng chỉ còn một, hai nhà còn nhớ.

Cốm Vòng trở thành một trong những thức quà được yêu thích nhất của người Hà Nội (ảnh: Internet)

Để có hạt cốm ngon là không phải là chuyện đơn giản. Cốm phải được thu hoạch vừa đúng lúc. Nếu thu hoạch lúa non ngoài đồng khi sớm quá, hạt cốm sẽ không đủ độ dẻo. Nếu hạt lúa già quá thì sẽ mất mất hương thơm. Khi hạt lúa đã thu nhận đủ ngày nắng thì ấp ủ trong vỏ hạt lúa mới là hương thơm tinh túy. Người Hà Nội vốn cầu kỳ như vậy. Giống như trà sen, thứ trà được ướp sen hồ Tây. Sen dùng để ướp trà phải là sen được hái buổi sáng sớm, khi mặt trời chưa mọc. Lúc đó mới là lúc hương sen chuẩn bị tỏa ra khi mặt trời lên. Là một đặc sản Hà Nội, cốm Vòng hấp dẫn bởi sự chế biến tinh tế và cầu kỳ. Có thế, thức quà này mới có thể làm thỏa mãn vị giác tinh nhạy của người Hà Nội và làm say lòng những người yêu Hà Nội.

Bên canh sự cầu kỳ trong chế biến, cốm Vòng thực thụ còn cầu kỳ trong cách thưởng thức. Hương thơm là một trong những yếu tố hấp dẫn nhất của cốm Vòng. Vì thế, cốm phải được gói trong lá sen. Nhờ vậy hương thơm nguyên thủy của cốm không những được lưu giữ lại còn được hấp thụ thơm mùi thơm thoảng nhẹ do lá sen bao bọc.

Cốm phải được gói trong lá sen để giữ hương thơm nguyên thủy của cốm

Ăn cốm, người Hà Nội không ăn bằng thìa, bằng đũa hay bất kỳ phương tiện trung gian nào. Người ta ăn bằng tay. Nhúm những nhúm nhỏ cốm trên tay sẽ khiến cho hương cốm không bị mờ đi bởi mùi hương của các chất liệu khác như gỗ, sắt… Người Hà Nội còn thưởng thức cốm với chuối, với trà xanh hoặc nấu chè cốm. Chè cốm mềm mà vẫn giòn, dai nhưng không dính, ngọt thảo và xanh đẹp mắt cũng là một đặc sản Hà Thành.

Cốm làng Vòng “chính hiệu Vòng” nay đã trở thành thức quà hiếm hoi ở Hà Nội. Thiết nghĩ, một nét xưa đẹp đến như thế cần được bảo tồn. Những gia đình gốc Vòng còn lưu giữ nghề cần được hỗ trợ để sản xuất cốm Vòng chuyên nghiệp. Tại Hà Nội có những người yêu cốm Vòng, nặng lòng với loại đặc sản này đang ấp ủ những ý tưởng để thứ quà ngon này không mất đi, không trở thành nét xưa dĩ vãng. Đó là mối tình thầm lặng giữa người Hà Nội với món ngon đầy tinh túy - cốm Vòng.

 Thảo Hương - www.amthuc365.vn