Xắp xắp Đà Lạt: Ấn tượng khó phai

Mỗi lần đến Đà Lạt tôi đều tìm vài món ăn địa phương để ăn cho biết. Ngoài nem nướng, bánh tráng trứng, sữa đậu nành nóng, ngô khoai… lần này tôi chẳng biết sẽ tìm món gì để thưởng thức nữa. Tình cờ một anh bạn hỏi về món xắp xắp, bảo tôi nếu đến Đà Lạt mà chưa ăn thì quả là một thiếu sót.

Dĩa xắp xắp nhìn hấp dẫn hơn khi chan thêm nước mắm ớt chua ngọt lên trên

Tò mò muốn biết xắp xắp là món gì, vào ngày cuối cùng hành trình trước khi rời Đà Lạt tôi đã làm theo lời anh nói “hãy đến quán vỉa hè quanh Hồ Xuân Hương và cảm nhận”.

Ban đầu tôi ngạc nhiên vì mọi người ngồi rất đông để ăn xắp xắp, trong khi nhìn thì chỉ thấy giống gỏi khô bò ở Sài Gòn, tuy nhiên khi ăn lại có vị khác lạ.

Xắp xắp là tên gọi dân dã do chính những người bán hàng rong đặt theo cách sắp xếp các nguyên liệu và gia vị vào dĩa trước khi bán cho khách. Gồm đu đủ, thịt bò khô, gia vị nước mắm ớt chua ngọt. Đu đủ chọn trái xanh cạo cho mủ ra hết, rửa sạch để khô mới bào mỏng thành sợi dài. Chọn trái xanh thì sợi mới giòn ngon, trái chín sẽ mềm và kém hấp dẫn. Thịt bò, gan bò, phổi bò rim ngũ vị cho khô, cắt hoặc xé nhỏ.

Gia vị nước mắm ớt chua ngọt được pha khéo theo bí quyết riêng, rất tròn vị. Ớt trước khi làm nước chấm phải được sơ chế, chọn trái chín giã nhuyễn rồi xào qua lửa để có màu sắc đẹp.

Cho đu đủ bào ở dưới cùng, thịt lên trên, thêm chút rau húng quế cho thơm, chan nước mắm ớt chua ngọt lên. Trộn đều cho thấm rồi ăn. Vị giòn của đu đủ, dai bùi của khô bò, ngọt mặn của nước chấm, cay nồng của ớt Đà Lạt làm cho món xắp xắp ngon không thể lẫn vào đâu được. 

Xắp xắp truyền thống thường chỉ có đu đủ xanh, khô bò, nước mắm ớt chua ngọt với chút húng quế. Nhưng bây giờ người ta hay cho thêm đậu phộng và phồng tôm cho tăng thêm phần hấp dẫn

Khi ăn xắp xắp, nên trộn đều lên và để khoảng ít phút cho gia vị thấm đều vào từng sợi đu đủ, khô bò mới ngon

Nếu có dịp đến Đà Lạt bạn cũng nên nếm thử để biết thêm một món dân dã của cư dân phố núi. Ắt hẳn sẽ khó quên.