Chè con ong ấm lòng ngày lạnh

Vào những ngày đông lạnh, thưởng thức một bát chè con ong ấm nóng thơm thơm mùi gừng thật thú vị. Đây là món ăn nổi tiếng của người dân ở vùng trung du Phú Thọ. Thường những ngày rằm, mồng một, trên mâm lễ của người dân đất Tổ không thể thiếu món chè dân dã này.

Theo kinh nghiệm của người dân nơi đây, muốn nấu chè con ong trước hết phải nấu thành xôi chè mới ngon và dẻo. Vì thế những khi tiết trời bắt đầu se lạnh, các bà, các mẹ lại dậy từ sáng sớm ngâm gạo nếp cho mềm để đồ xôi.

Bếp lửa chẳng mấy chốc lại nghi ngút khói và nồi xôi nếp trên bếp tỏa mùi thơm của lúa mới. Xôi chín, dùng đũa cả xơi ra rổ cho ráo và nguội rồi mới bắt tay vào nấu chè.

Với người dân Phú Thọ, để có nồi chè ngon và đượm màu thì phải nấu bằng mật mía chứ nấu đường kính thì hạt xôi vẫn trắng và không đẹp. Vì thế cứ mỗi độ thu về, vào mỗi buổi chợ phiên người dân nơi đây không quên mua vài phên bánh mật về gói kỹ để dành.

Nếu có dịp về Phú Thọ, bạn đừng quên thưởng thức món chè được làm từloại nếp cái hoa vàng nổi tiếng này. 

Công thức nấu chè con ong khá cầu kỳ. Bánh mật hình chữ nhật, vừa bằng viên, khi nấu lấy dao cạo cho bánh mật nhỏ vụn ra. Đầu tiên cho mật vào nồi để thắng mật cho tan và nóng đều, sau đó mới cho xôi vào trộn lẫn.

Đây là công đoạn quan trọng và khó khăn nhất để nấu thành chè. Mật nấu lên cũng phải vừa tan, vừa sánh, vừa thơm rồi mới cho xôi vào. Khi xôi được trộn lẫn mật thì cầm đũa cả đều đặn đảo nồi chè sao cho cả xôi, cả mật được hòa quyện vào nhau.

Mật quyện đều hạt xôi thì mới dẻo, mềm và bóng loáng. Cứ thế, phải gần 15 phút liên tục khuấy đều, không lúc nào ngừng cho đến khi nồi chè đậm một màu nâu óng thì chè vừa chín.

Muốn cho chè thơm ngon, người nấu không quên đào củ gừng già giã nhỏ cho lẫn vào nồi chè rồi khuấy đều. Vị nếp thơm rất hợp với vị cay cay của gừng, làm món ăn thêm nồng ấm mỗi độ thu về.

Khi chè đã chín bắc nồi xuống, dùng muôi múc ra từng bát nhỏ hay đĩa nhỏ. Hương thơm của nếp mới, giống nếp quê nhà càng thêm đậm đà khi hòa quyện với vị cay của gừng. Hạt xôi của đĩa chè bóng mẩy chứ không nhão hay bị nát.

Càng khuấy, hạt chè càng bóng và mật càng ngấm sâu vào vị gạo, mới nhìn đã thấy hấp dẫn.

Chè chín được múc ra các bát hay đĩa nhỏ, có màu vàng óng và bóng bẩy rất đẹp. Những hạt xôi ngấm đều mật mà không bị gãy, thon thon như thân con ong, đượm hương thơm của mật mía và gừng, ngọt ngào và đậm đà.

Ở vùng quê Phú Thọ, gọi món chè này là chè con ong không phải là để phân biệt với chè đỗ đen, chè đậu xanh mà từ hình thức, màu sắc, vị ngọt của chè khi nấu xong, hạt gạo bóng mẩy, thon thon như thân con ong, màu của chè lại nâu sẫm như màu của ong nên người dân nơi đây từ bao đời nay vẫn gọi món chè này với cái tên bình dị, chân chất quê là chè con ong.

Mùa nào thức ấy, các bà mẹ quê từ khi còn là con gái đến khi về già, vẫn chắt chiu giống lúa nếp cao cây vừa thơm vừa dẻo để sau vụ mùa xay giã giần sàng để nấu chè. Mỗi khi có đứa trẻ mới ra đời, các bà cụ lại nấu chè con ong để cúng mụ rồi vào những dịp mùng một, ngày rằm, trên mâm lễ không thể thiếu món chè thơm ngon dân dã này.