Chẻo lạc chuối xanh

“Quê hương ai cũng có một dòng sông bên nhà”, nhưng nhà tôi ở không có sông cũng không có hồ, tuổi thơ tôi gắn liền với những ngọn đồi cao vút, những rừng cây bạt ngàn, những rẫy cà phê trập trùng, thẳng tắp. Mỗi khi chiều về lũ trẻ lại hò nhau thả diều, đá bóng và biết bao trò chơi trẻ con mà chúng tôi tự nghĩ ra. Chẳng biết từ khi nào những ký ức tuổi thơ ấy đã hằn sâu trong tâm khảm của tôi.

Tôi có sở thích ngồi một mình trong bóng tối gặm nhấm những ký ức. Ngồi trong bóng tối, ngắm những hạt mưa rơi tí tách ngoài kia con người dường như tĩnh lại, dịu lại, nó khiến cho tôi chợt nhớ lại cơn mưa năm nào.

Đó là cơn mưa dài nhất tôi từng chứng kiến, nó kéo dài hơn một tháng trời, mãi sau này khi  lớn lên tôi không hề được chứng kiến trận mưa nào lớn như vậy nữa. Mưa đến nỗi không một nhà nào có thể ra đồng làm việc được, chỉ  ngồi yên trong nhà ngắm mưa rơi. Tôi ngồi đếm từng ngày. Đếm đến ngày thứ ba mươi hai thì thật sự mệt mỏi, và có lẽ ông trời cũng đã kiệt sức sau những ngày giận dữ. Những ánh nắng đầu tiên ló rạng nơi chân trời.

Tôi mừng quá nhảy cẫng lên. Có lẽ ba tôi cũng vui nên bất chợt bảo tôi đi bóc lạc để làm chẻo, còn ba đi chặt chuối. Tôi hiểu ngay sắp được ăn món chuối xanh chấm chẻo béo ngậy liền ba chân bốn cẳng chạy ngay vào nhà trong lấy lạc mang ra bóc, miệng huýt sáo liên hồi.

Trong nhà ba hiểu mọi người nhất, cứ mỗi trận mưa to, cả nhà tôi lại thèm món chuối xanh chấm chẻo. Món ăn tuy dân dã nhưng mang lại cho những người thôn quê chúng tôi cảm giác ngon miệng mà không một loại sơn hào hải vị nào có thể sánh được.

Trong những ngày mưa to, gió lớn nhà nào cũng chỉ độc một món nước mắm chưng để ăn. Nói là nước mắm chưng cho sang nhưng thật ra đó là nước mắm được cho vào nồi đun sôi lên, khi ăn chan vào cơm nóng chứ chẳng có thêm gì nữa cả. Vì thế nên sau những trận mưa dài ngày ai cũng thèm ăn rau sống. Và chuối xanh chấm chẻo lạc là món rau sống mà ai cũng ghiền.

Nói là dân dã nhưng muốn làm món này cũng phải cầu kỳ và tỉ mỉ, nếu không sẽ không ngon vì chuối đắng, chát hoặc mềm quá thì nhơn nhớt. Chuối phải là loại chuối già còn xanh nhưng không được non quá, ruột phải chuyển thành màu vàng mới là chuối đã già và ăn không bị chát.

Lựa những trái chuối to, gọt sạch vỏ, cắt lát mỏng ngâm với một chút muối cho chất chát, nhớt chảy ra hết, không được bỏ nhiều muối vì dễ làm chuối nhũn, sau khi rửa sạch vớt ra rổ cho ráo nước, lặt thêm vài cọng rau thơm như húng quế, húng lủi, tía tô, bạc hà… cho đủ vị là đã có ngay một đĩa rau tươi hấp dẫn.

Để làm chẻo cũng rất đơn giản. Những củ lạc sau khi bóc vỏ đem giã nát cho vào nồi cùng một ít nước lạnh rồi đun sôi, nêm muối, bột ngọt và một chút đường cho vừa ăn. Chẻo được đun cho tới khi tạo thành một hỗn hợp sền sệt thì bắc xuống múc ra chén làm nước chấm. Miếng chuối xanh trộn lẫn với vị béo ngậy, thơm thơm của chẻo hòa cùng vị cay cay của các loại rau thơm làm cho toàn thân nóng lên, mồ hôi vã ra như xua tan khí lạnh tích tụ trong người sau những ngày mưa gió. Cái cảm giác ấy cứ lâng lâng đến khó tả.

Dù không phải là món ăn sơn hào hải vị, nhưng với tôi, món chẻo lạc chấm chuối xanh của ba dường như mang cả hơi thở và hồn quê trong đó.

Theo Khánh Dung (TTO)