Thơm món tép quê ngày trở trời

TTO - Đêm về, thời tiết bắt đầu trở mình thay đổi. Những cơn gió mùa rít lên từng hồi, xao xác tiếng lá khô va đập vào nhau. Sáng mai, con sông cái đầu làng sẽ nhiều lắm tép nổi lên mặt nước, bữa cơm ngày mai lại có món tép rang lá chanh của mẹ.

Thơm đĩa tép rang ngày trở trời - Ảnh: T.T.

Con sông cái đầu làng như đông vui hơn trong những ngày thời tiết thay đổi. Sớm tinh mơ mọi người đã chuẩn bị đèn pin, vó, que kéo, mồi thính… mang ra sông. Những chiếc vó nhỏ xếp cạnh nhau lần lượt được nhấc lên, vài chú tép to mập lạo xạo trong giỏ khiến trẻ con reo hò ầm ĩ cả khúc sông.

Theo kinh nghiệm của người dân quê tôi, mỗi lần thời tiết trở trời cá tôm sẽ ngoi lên mặt nước. Ngày còn bé, mỗi khi được theo bố đi kéo vó tôi lại tưởng tượng đến thế giới thủy cung, nơi có thủy thần, nàng tiên cá… hình dung cuộc dạo chơi của tép con. Không xin phép bố mẹ, tép ta mải chơi quên đường về nên đã mắc vào những chiếc vó kia. Chúng như những đứa trẻ ngây ngô, nhí nhảnh nô đùa tạo ra âm thanh tanh tách trong giỏ nghe thật vui nhộn.

Lấp ló ánh mặt trời yếu ớt xa xa cũng là thời điểm dừng kéo vó, lúc này tôm tép đã kịp lặn khỏi mặt nước. Tôi vẫn nhớ cảm giác mang giỏ tép về nhà, mẹ xuýt xoa đổ ra chiếc chậu: "Nhà mình lại có món tép rang bữa ăn hôm nay rồi”. Lần nào cũng vậy, mẻ tôm tép được mẹ nhặt sạch sẽ, chọn ra những con to nhất để rang, phần còn lại mẹ cho vào luộc phơi khô, dành làm thức ăn cho những ngày mưa gió.

Mẻ tép mới kéo vó về - Ảnh: T.T.

Tép phơi khô dành làm thức ăn trong vài ngày - Ảnh: T.T.

Là món ăn dân dã, quen thuộc lắm với bữa ăn của những người dân quê. Khác với tôm thẻ, tép đồng có vị ngọt, ăn có cảm giác ngầy ngậy. Với bàn tay khéo léo, món tép rang lá chanh của mẹ luôn có mùi vị thơm giòn, hấp dẫn riêng. Những bữa cơm có món tép rang cùng với nước canh rau muống sẽ được chị em tôi cạo đến tận cháy nồi cơm.

Tỉ mỉ lắm món tép rang lá chanh mẹ làm, tép được cắt râu, để ráo nước. Mẹ luôn cẩn thận không làm tép bị chết cho đến khi nấu. Mẹ thường phi lẫn cùng vài nhánh tỏi, chút mắm, đường, lá chanh. Muốn tép ngon phải rang cùng mỡ heo mới tạo vị béo trong thịt tép.

Mẹ thường dạy tôi muốn tôm tép có màu đỏ đậm đặc trưng, khi rang đảo nhanh tay qua lửa lớn, nếu đun lửa nhỏ tép sẽ khô và teo lại. Bữa cơm thơm mùi tép rang lá chanh của mẹ cùng câu chuyện kéo vó hai bố con lúc sáng sớm và tiếng cười…

Đi học xa, nhiều khi nhớ nỗi nhớ nhà xen lẫn món tép rang, tôi lại ra chợ mua tôm tép và tự tay làm món này. Nhưng có lẽ hương vị thơm ngon, rất riêng ấy chỉ có ở món tép những ngày trở trời, do chính tay mẹ rang.

Mỗi dịp về quê, nếu không vào dịp thời tiết thay đổi, mẹ tôi lại tìm mua bằng được mớ tép tươi rang cho tôi ăn. Thỉnh thoảng mẹ còn chuẩn bị sẵn món tép rang lá chanh, cẩn thận đựng trong lọ để tôi mang lên trường làm thức ăn trong vài ngày.

Co ro chiếc chăn mỏng trong căn gác trọ, nhớ nao lòng món tép rang lá chanh ngày trở trời của mẹ. 5g sáng, chắc bố đã dậy chuẩn bị dụng cụ mang đi kéo vó rồi.