Tản mạn về Dưa hấu

Vào một ngày, từ những hạt dưa ngon lành mà con chim bay từ phương xa đến thả xuống hòn đảo của Mai An Tiêm, cây dưa hấu đã mọc lên và cho nhiều quả. Cũng từ đó, Mai An Tiêm đã hướng dẫn nhân dân cách trồng, chăm sóc và thu hoạch để giữ gìn giống dưa quý này cho dân tộc. Để giờ đây đi từ Bắc chí Nam đâu đâu cũng hiện diện màu đỏ tươi ngọt mát của thứ quả quý giá này.

Mùa xuân với cơn mưa nhẹ, những cơn gió lay động, khêu gợi chồi non xanh lộc. Rồi cái nắng đầu hè vàng như mật ong, đem theo bao sự hanh hao, khô khát cháy lòng. Dưa hấu là món quà mà trời ban cho mùa hè. Màu dưa đỏ tươi làm cái nắng hè thêm rực rỡ và xua tan sự oi bức, mang vị ngọt thanh tao dịu mát lòng người.

Tháng sáu, dưa đang vào mùa thu hoạch, những trái dưa xanh thẫm nằm lăn lóc trên mặt đất báo hiệu mùa dưa bội thu. Đất lành đã dâng hết phù sa cho quả dưa xanh vỏ đỏ lòng, là vị chúa tể của các loài dưa trong mùa hè. Dưa chất đầy trên các gánh hàng kĩu kịt, bến xe, bến chợ với màu xanh xen lẫn sắc đỏ tươi của những miếng đưa đã được bổ đôi bày bán, góp vào sắc hè một phong cách riêng vô cùng độc đáo. Màu đỏ thắm của dưa hấu vẫn nằm cạnh sắc vàng của dứa, màu đỏ của vải và chôm chôm… nhưng không thể lẫn vào đâu cái thứ quả đặc biệt mà chỉ khi ăn mới cảm nhận hết được sự kỳ diệu của nó.

Khi ăn dưa hấu, người ta thường mách nhau chấm với chút muối ớt hoặc bột canh thì dường như vị ngọt của dưa thêm phần đậm đà. Dưa hấu không những dùng làm món tráng miệng lý tưởng mà còn được chế biến thành sinh tố, kem hoa quả, mỹ phẩm tuyệt vời cho làn da của phái đẹp. Từ hạt, vỏ cho đến cùi dưa đều được sử dụng triệt để làm thuốc chữa bệnh. Đặc biệt, trong những đĩa kẹo bánh ngày tết hay bên cạnh tách cà phê, đĩa hạt dưa vẫn luôn xuất hiện như người bạn không thể thiếu. Những tiếng hạt dưa kêu tí tách nghe thật vui tai, vị bùi bùi khiến người ta có thể ngồi cả buổi cắn hạt dưa như một thú vui không chán.

Trên bàn thờ tổ tiên của người dân không thể vắng mặt quả dưa hấu, như một tín ngưỡng, màu đỏ của dưa là biểu tượng cho sự may mắn và tài lộc, đồng thời cũng để họ nhớ, họ tự hào về quê hương của dưa hấu. Dưa hấu cũng góp mặt trong sự sum hop, quây quần trong tiếng cười nói rôm rả sau mỗi bữa cơm gia đình. Quả dưa hấu đại diện cho mọi vẻ đẹp, đó là màu xanh của sức sống, màu đỏ của hi vọng, sự hiền hòa trong vị ngọt mát, sự viên mãn trong hình tròn láng mịn có sức mê hoặc, quyến rũ lạ thường. Chỉ nhìn và tưởng tượng, cơn khát đã dịu đi một nửa. Và khi cầm trên tay miếng dưa được cắt theo hình vầng trăng khuyết, chạm môi vào, tựa như vành môi thiếu nữ ngọt lịm, mát lạnh. Như mê, như đắm, những mệt nhọc tan biến, nhường chỗ cho sự khoan khoái.

Dưa hấu đúng mùa là ngon nhất, cầm trên tay quả tròn, chắc nịch, dưa càng nặng so với kích thước thì quả càng mọng nước. Gõ nhẹ tay, nếu phát ra tiếng “bộp bộp” là dưa ngon. Ngày nay, dưa hấu Nga Sơn vẫn theo chân bao người xa quê đến các vùng miền của tổ quốc, cuộc hành trình của dưa hấu cũng như một điều kỳ lạ dưới bàn tay sắp đặt của tạo hóa. Những hạt dưa được loài chim lạ mang đến từ phương Tây thả xuống hòn đảo Mai An Tiêm, rồi lại theo cánh chim thiên di, tiến về phương Nam trở thành trái quả biểu tượng của mùa xuân. Dưa hấu bình dị nơi ruộng quê, đã thành một thứ quả quí, ẩn chứa trong mình cả huyền thoại của nhân gian, từ những hạt dưa màu nhiệm đến cách sống tự lực cánh sinh, dũng cảm kiên cường đối mặt với gian khó của ông cha xưa, để lại cho đời trái ngon thơm thảo.