Về phố Hội ăn bánh ít lá gai

Những món bánh truyền thống ở các địa phương khác cũng có, nhưng khi đến Hội An lại được biến thể, gia giảm ít nhiều để trở nên món ăn đặc trưng của phố Hội. Mỗi món bánh trái, lại có một “lịch sử nghề”, gắn với tên tuổi của một lò bánh nào đấy ở Hội An. Ai đi xa, hay du khách ở nơi khác đến, cũng được người Hội An giới thiệu, gửi biếu vài chục bánh làm quà như món quà quê.

Ở Hội An có nhiều điểm bán bánh ít lá gai, bánh susê, nhưng chỉ có một vài lò chuyên làm bánh để bỏ cho các điểm ấy. Nổi tiếng nhất là lò bánh của vợ chồng ông Nguyễn Kiệt – bà Đặng Thị Minh ở con hẻm nhỏ trên đường Nguyễn Trường Tộ (số nhà 38/16 Nguyễn Trường Tộ). Đường vào lò bánh sâu hun hút, ngoằn ngèo, nhưng hầu như khách đến Hội An đều biết tên tuổi và tìm đến tận nơi. Bánh của ông bà làm ra chưa hẳn đã là ngon nhất, nhưng rất nổi tiếng nhờ chính cái tình của đôi vợ chồng già này. Tuổi càng cao, lượng bánh làm ra ngày càng ít, nhưng ông bà không nỡ tắt lửa lò. Vợ chồng ông Kiệt có lần tâm sự, rằng họ còn sức là còn gói bánh, nhất quyết không để lò nguội lạnh, mai một nghề làm bánh gia truyền. Giữ bếp lửa lò bánh ấm nồng cũng là giữ cho bếp lửa gia đình luôn cháy đỏ, để con cháu nhớ về nghề của ông bà tổ tiên để lại…

Bánh ít lá gai phố hội

Nhiều người Hội An xa quê đã lâu có dịp về đều tìm đến lò bánh ông bà mua bánh để ăn cho đỡ thèm. Người Hội An đi đâu xa cũng mang theo bánh ít, bánh susê làm quà. Chính cái tình của người mua với đặc sản quê nhà, ngược lại, cũng đã níu chân ông bà với nghề, dù rằng bây giờ sức cạn. 62 tuổi, mấy chục năm trời nay, vợ chồng vẫn đều đặn theo nhịp quay. Chuẩn bị nguyên liệu, nhưn bánh, rửa lá… từ chiều. Tờ mờ sáng bắt tay vào gói bánh, hấp bánh, phân loại để các đại lý đến mang đi. Bà Minh cho biết: Nghề làm bánh này có từ đời bà nội của ông bà. Đến giờ ông bà và con cháu vẫn duy trì. Lãi không nhiều lắm, nhưng không ai trong gia đình có ý nghĩ sẽ bỏ nghề…

Bánh susê

Bánh ít lá gai có vỏ bọc làm bằng bột nếp trộn đường và nước lá gai để có màu đen bóng. Nhưn (nhân) bánh bằng đậu xanh, có màu vàng. Bánh susê nguyên liệu như bánh ít, nhưng không sử dụng với lá gai mà trộn với nước cốt dừa, điểm trang thêm bằng cơm dừa bào sợi nhỏ. Cả bánh ít lá gai và bánh susê đều được bọc bằng lá chuối vẫn giữ màu xanh ngắt. Nhìn bên ngoài, bánh gói có chóp nhọn là bánh ít lá gai, chóp bánh bẹt hơn một chút là bánh susê. Để giữ cho vỏ bánh có màu xanh bắt mắt, khi hấp bánh phải cẩn thận. Không quá già lửa, cũng không được non lửa, canh giờ để vớt bánh ra. Tuy cùng nguyên liệu, nhưng mỗi loại bánh có một hương vị đặc trưng riêng. Bánh ít lá gai có vị ngọt của đường, vị bùi béo của bột nếp, hòa với vị đăng đắng của lá gai. Bánh susê khi ăn có vị thơm của cốt dừa, những sợi dừa tươi hòa trong nhân bánh khi nhai nghe sừn sựt, béo ngậy. Những đám giỗ, tiệc, món tráng miệng đãi bánh susê, bánh ít lá gai sẽ dung hòa với những món ăn béo ngậy thường có ở yến tiệc. Những nhà hàng, khách sạn mở buffet ẩm thực bao giờ cũng giới thiệu với du khách hai món bánh đặc sản này, và thường hết sạch ngay khi tiệc chưa kết thúc.

Anh Huỳnh Lộc, một chủ quán ăn trên đường Trần Phú – Hội An nhận xét, những món bánh như thế không phải chỉ có ở mỗi Hội An, nhưng điểm khác biệt của phố Hội so với nơi khác là đặc sản này thực sự là “hàng độc quyền” gắn với “thương hiệu” của một vài cá nhân. Như món bánh ít, bánh susê, nhắc đến nó, người ta chỉ nghĩ ngay đến 3 lò bánh chuyên sản xuất của vợ chồng ông Kiệt, một lò nữa ở đường Nhị Trưng (nối dài) và một lò ở tận ngoài… cù lao Chàm. Người bán bánh ở Hội An cũng chỉ lấy bánh ở các nơi ấy về bán lại.

Khánh Thủy (Theo Báo Quảng Nam)