Tự bạch của một ma men chính hiệu (phần 1)

Có lẽ giọt rượu đầu tiên tôi uống trong đời là cách đây những 35 năm. Ngày ấy tôi là một cậu bé lên sáu, lên bảy. Một buổi chiều, ông tôi sai tôi ra cửa hàng hợp tác xã mua bán của xã mua cho ông tôi một chai rượu. Tôi còn nhớ đó là một cái chai thuỷ tinh màu trắng. Đó là một buổi chiều, trời đã bắt đầu choạng vạng. Tôi đưa tiền cho một người phụ nữ bán hàng và nhận về đầy một chai thứ nước trong trong hắc xì. Tôi có nghe người lớn nói rằng bây giờ chỉ có rượu mía thôi.

Khi tôi nhận lấy chai rượu và quay về thì trời đổ tối, gió bỗng ào ào nổi lên. Cũng lúc ấy tôi không cưỡng lại được ý muốn mở nút chai và đưa chai rượu lên miệng và làm lấy một hớp. Không thể nói là tôi có thích thú với cái vị đó hay không, cũng không đơn giản chỉ là để thoả mãn tính tò mò. Điều quan trọng là tôi đã uống rượu, thứ rượu mà người ta nói rằng được chế ra từ bã mía ở các nhà máy đường, cay nồng gắt mà vẫn đầy chất quyến rũ. Trong bóng tối tôi vẫn nhìn thấy dường như cái cổ chai đã bớt đầy đi một chút. Đi tiếp vài bước tôi lại mở nút chai và làm cho cái cổ chai bớt đầy đi thêm một chút nữa. Sau đó, mới ôm chặt chai rượu vào người cắm cổ chạy một mạch về nhà.

Đã hàng chục năm nay, ngày nào tôi cũng uống. Rượu đã ngấm vào máu ông nội tôi, không thấy có ở bố tôi, lại nổi lên ở tôi. Tôi nhớ đến dáng hình ông tôi những khi ngồi trên khung cửi. Ông thường xắn quần cao đến tận đầu gối mỗi khi ông ngồi lên khung cửi. Chân ông đạp đều những bàn go, tay ông thoi nhịp nhàng và điệu nghệ. Bữa ăn nào ông cũng phải có rượu, chỉ một chén hoặc hơn một tí nữa, thức nhắm là cà muối và cá kho, thi thoảng mới có một tí nem. Ông không buồn lo, không tham vọng, sống bình lặng cuộc đời một người thợ thủ công.

Tôi uống rượu bắt đầu từ thú vui hưởng thụ (làm ngon thêm một bữa ăn) rồi sau đó triền miên là một nỗi buồn mênh mang mang màu nhân thế. Rượu đã ở bên tôi như dòng sông, như thời gian, những buồn vui đắp đổi, những ý nghĩ miên man, những quên quên và nhớ nhớ.

Rồi đến khi chẳng buồn chẳng vui nữa thì rượu đối với tôi đã trở thành một thứ quen mất rồi. Đối với tôi giờ đây uống một cốc rượu nếu không có lợi thì cũng không có hại gì hơn khi uống một cốc bia, một chén trà, ăn một lát ớt hay hút một điếu thuốc lào.

Cái sướng nhất của đời tôi là được nhiều khi rỗi rãi. Tôi nghĩ đến những bài thơ hay, những món ăn ngon, mơ đến những vùng đất lạ và những thứ rượu nổi tiếng.

Cầm lên một chai rượu Whishy Scotch tôi nghĩ đến nước Anh, nghĩ đến sương mù thời Trung Cổ, nghĩ đến Sêchxpia và Rôbin Hút. Một chai Napoléon gợi lên một nước Pháp thời Nu-i 14, triều đại Buốc bông, Đắc ta nhăng, Ba chàng ngự lâm. Một chai Smiarnov nhớ đến Cách Mạng Thánh Mười, Mai–a-cốp-xki và Ắc xê nhin. Một chai rượu Bạch Vân Biên mà tôi uống ở nhà ông Vũ Minh Am có in lời quảng cáo cùng với một bài thơ của Lý Trích Tiên:

Nam hồ thu thuỷ cảnh vô yên
Nại khả thừa lưu trực há thiên
Thả tựu Động Đình xa nguyệt sắc
Tương thuyền mãi tửu Bạch Vân Biên

(Nam hồ phẳng lặng không sương khói
Thôi hãy theo dòng nước chảy lên
Xuân tới Động Đình tràn ánh nguyệt
Dong thuyền tìm rượu Bạch Vân Biên )

Lý Bạch thì vĩ đại, thơ thì hay, vỏ chai cũng đẹp, nhưng uống rượu vào cũng thấy thường, ta lại phục cái tài làm hàng của người Trung Quốc.

Mỗi dân tộc đều có hàng trăm, hàng ngàn thứ rượu khác nhau cũng như mỗi vùng đất có hàng trăm, hàng ngàn thứ hoa, khi có dịp chúng ta cũng lên thưởng thức những hương vị được đưa tới từ những phương trời xa, nhưng muốn hưởng thụ được một cách thấu đáo nhất chẳng gì bằng quay lại tìm chọn những thứ của quê nhà. Giống như thơ, những bài thơ hay nhất là những bài thơ tiếng Việt. Chỉ người Việt Nam mới thấy hết được cái ngon của cọng rau muống, rau cần, cọng húng, lát riềng, bát mắm…

(còn tiếp, các bạn hãy đón chờ ở những bài tiếp theo của amthuc365.vn