Cà chua

Cà chua được trồng và ăn trên khắp thế giới. Nó được sử dụng bằng nhiều cách khác nhau, bao gồm cả nguyên liệu trong món salad, và chế biến thành nước sốt cà chua hoặc súp cà chua. Cà chua chưa chín màu xanh lá cây cũng có thể được tẩm bột và chiên, được sử dụng để làm cho salsa, hoặc ngâm. Nước ép cà chua được bán như là một thức uống, và được sử dụng trong cocktail như Bloody Mary.

Ngoài ra, cà chua còn có rất nhiều công dụng khác:

1. Giảm các bệnh về tim mạch: Theo nghiên cứu của trường Đại học Boston (Mỹ), cà chua có chứa một lượng lớn lycopene, góp phần giảm tới 30% nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

2. Cung cấp vitamin và khoáng chất: Cà chua cung cấp một lượng lớn các vitamin tự nhiên và khoáng chất như vitamin A, vitamin K, vitamin B1, B3, B5, B6, B7, lượng lớn vitamin C, folate, sắt, kali, magiê, crom, choline, kẽm, và phốt pho.

3. Giảm tác hại từ thuốc lá: Cà chua chứa axit coumaric và axit chlorogenic, bảo vệ cơ thể khỏi các chất gây ung thư có trong khói thuốc lá.

4. Tăng hương vị hấp dẫn cho món ăn: Cà chua có thể góp mặt trong hầu hết các món ăn, không chỉ làm tăng hương vị mà còn giúp trái tim khỏe mạnh hơn, tăng cường khả năng chống các bệnh ung thư.
Tuy cà chua nấu chín làm mất đi lượng vitamin tự nhiên, nhưng lại tăng cường các chất phytochemical có lợi cho sức khỏe.

5. “Vô địch” dinh dưỡng trong các loại thực vật: Ít loại rau, quả có thể so sánh với cà chua về dinh dưỡng. Loại siêu thực phẩm này chứa flavonones, flavonol, axit hydroxycinnamic, carotenoids, glycosides,… giàu chất chống oxy hóa, hạn chế các bệnh thoái hóa thần kinh.

6. Cải thiện tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón: Cà chua chứa nhiều vitamin, lycopene, và các thành phần khác như axit citric, axit malic, pectin đều có tác dụng thúc đẩy dạ dày và ruột hoạt động “trơn tru”, ngăn ngừa táo bón hiệu quả. Đặc biệt hiệu quả khi kết hợp cùng rau chân vịt để giải quyết vấn đề trên.

7. Ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh sỏi thận và bàng quang: Bổ sung cà chua trong khẩu phần ăn đồng nghĩa với việc tăng cường chất khử trùng, bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh tiêu chảy, ngăn ngừa sự xuất hiện của sỏi thận, sỏi túi mật.

8. Tóc khỏe, đẹp: Nước ép cà chua rất giàu vitamin K, uống thường xuyên giúp cải thiện độ bóng mượt và dày của tóc.

9. Chăm sóc da: Chất dinh dưỡng trong cà chua có khả năng ngăn ngừa mụn, giảm thiệt hại các tế bào trên da. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, uống 2 cốc nước ép cà chua mỗi ngày giúp cải thiện chất lượng làn da trong một thời gian ngắn.

10. Xương khỏe mạnh: Cà chua bổ sung một lượng lớn canxi và chất chống oxy hóa giúp xương chắc khỏe.

11. Tăng cường hệ miễn dịch: Sử dụng cà chua mỗi ngày giúp tăng hàm lượng vitamin C trong máu, ức chế các chất gây căng thẳng, hỗ trợ hệ thống miễn dịch. Vì vậy, nước ép cà chua giúp giảm căng thẳng và mệt mỏi hiệu quả.

12. Giảm rủi ro máu đông quá mức: Hiện tượng máu quá đông do tiểu cầu khiến dòng máu bị tắc nghẽn, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe tim mạch. Các chất có trong cà chua giúp ngăn ngừa hiện tượng trên.

13. Hỗ trợ khả năng đốt cháy chất béo: Cà chua kích thích cơ thể sản xuất ra các carnitine axit amin, được chứng minh là có khả năng đốt cháy 30% chất béo không cần thiết trong cơ thể.

14. Cải thiện tầm nhìn và giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt: Cà chua là nguồn cung cấp phong phú các chất carotene beta dinh dưỡng thực vật, lutein, và zeaxanthin, giúp cải thiện thị lực, bảo vệ mắt khỏi quá trình thoái hóa sớm.

15. Ngăn ngừa đột quỵ: Một nghiên cứu mới được đăng tải trên tạp chí Harvard Health Letter, các món ăn có chứa cà chua giúp ngăn ngừa đột quỵ.

16. Cân bằng sinh hóa cho bệnh nhân tiểu đường: Chất lycopene có trong cà chua giúp khôi phục sự cân bằng sinh hóa đối với bệnh nhân tiểu đường.

17. Giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt: Cà chua rất giàu chất xơ, alpha-tomatine, giúp duy trì sức khỏe của ruột già và giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới. Alpha-tomatine là một phytonutrient saponin và nó có khả năng làm thay đổi hoạt động trao đổi chất trong việc phát triển các tế bào ung thư tuyến tiền liệt.

18. Giảm nguy cơ ung thư vú: Theo tạp chí của Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, cà chua chứa hàm lượng cao các chất alpha-carotene, beta-carotene, lutein, zeaxanthin, lycopene, và carotenoids giúp giảm nguy cơ ung thư vú.

Cà chua có rất nhiều loại. Trong đó, cà chua mà đỏ, hồng có vị ngọt, nhiều nước, thường có hình tròn cầu. Cà chua màu vàng ruột dày, vị vừa nhạt vừa ngang, không nên dùng cà chua vàng để ăn sống.

Chọn cà chua đã chín hẳn, nhìn đầy đặn, cầm nặng tay, màu đỏ, thơm. Cà chua có chất lượng tốt có màu đỏ tươi, cuống nhỏ, không dị tật, không có vết sâu bọ cắn, không bị nát, không xây sát.

Không nên mua cà chua được giữ trong tủ lạnh và cũng đừng bảo quản loại quả này bằng cách đó. Nhiệt độ thấp có thể làm cà chua mất độ tươi ngon cũng như giảm chất dinh dưỡng.

Nếu mua cà chua còn xanh, bạn có thể làm nó nhanh chín bằng cách để cà vào trong túi giấy cùng với một quả chuối hoặc quả táo trong 1-2 ngày.

Cà chua có nhiều axit, giúp cho nó dễ dàng bảo quản và đóng hộp. Cà chua cũng được bảo quản bằng cách phơi dưới ánh nắng mặt trời.

Không nên ăn nhiều hạt cà chua: Hạt cà chua cũng như hạt ổi, trong đường ruột, không tiêu hoá được. Trong quá trình vận chuyển thức ăn của đường ruột, người ta sợ nó lọt vào ruột thừa dễ gây viêm ruột thừa.

Không nên cho trẻ ăn những thực phẩm có nhiều hạt, đặc biệt là những hạt có kèm theo chất camen dễ gây táo bón, trẻ lại nhiều giun thì dễ biến chứng thành thắt ruột do giun, không lợi cho sức khoẻ. 

Không nên ăn cà chua và dưa chuột cùng một lúc: Lý do là bởi vì dưa chuột chứa một loại enzyme catabolic, sẽ phá hủy hàm lượng vitamin C có trong các loại rau khác. Trong khi đó, cà chua là một loại rau có chứa một số lượng lớn vitamin C. Nếu bạn ăn hai loại thực phẩm với nhau, vitamin C trong cà chua sẽ bị phân hủy và bị phá hủy bởi các enzyme catabolic trong dưa leo. 

Không ăn quá nhiều cà chua: Ăn quá nhiều cà chua có thể dẫn tới hiện tượng cơ thể không dung nạp loại thực phẩm này dù chỉ một lượng nhỏ. Nếu tình trạng không được chữa kịp thời, để lâu ngày, bệnh kéo dài sẽ dẫn tới các bệnh nghiêm trọng hơn về đường tiêu hóa như đau dạ dày và bí khí. Triệu chứng của hiện tượng này ở mỗi người là khác nhau. Nếu cơ thể không hấp thụ khoai tây, ớt hay hạt tiêu thì cũng không dung nạp cà chua.

Không ăn cà chua khi đói: Chất pectin và nhựa phenolic chứa nhiều trong cà chua. Khi bạn ăn cà chua vào những lúc đói, những chất này có thể phản ứng với a-xít, ảnh hưởng lớn đến dạ dày. Dạ dày tiêu thụ những chất này có thể gây nên tình trạng nôn mửa, đau bụng.
Chính vì vậy, bạn không nên ăn cà chua trong khi đói, nhất là đối với những trường hợp giảm béo với cà chua, cần phải cân nhắc kĩ lưỡng khi sử dụng. 

Không dùng cà chua nấu chín trong thời gian dài: Khi bạn sử dụng cà chua đã bị nấu chín kĩ hoặc để trong thời gian dài, dinh dưỡng và hương vị sẽ bị mất đi. Bên cạnh đó, nếu bạn ăn phải cà chua không còn chất dinh dưỡng có thể gây nên tình trạng ngộc độc thực phẩm, không tốt cho sức khỏe, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng. 

Không ăn cà chua xanh: Cà chua chưa chín có chứa số lượng lớn các yếu tố "alkaloid" nếu tiêu thụ sẽ dễ gây ngộ độc thực phẩm nhiều hơn. Các triệu chứng ngộ độc do ăn cà chua xanh thường là buồn nôn, nôn mửa, tiết nước bọt, yếu sức, mệt mỏi và các triệu chứng khác... thậm chí trường hợp nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng. 

Khi cà chua chín, các chất độc hại trong cà chua có tên là "alkaloid" sẽ giảm dần và sẽ biến mất trong cà chua chín đỏ. Vì vậy, với những quả cà chua màu xanh lá cây chưa chín, tuyệt đối không nên thưởng thức.