Hành tây
Giá trị dinh dưỡng
Hành tây là loại cây thảo, nhẵn, sống dai do một hành phình to mà ta thường gọi là củ hành, có kích thước thay đổi, gồm nhiều vẩy thịt tức là các bẹ có chứa nhiều chất dinh dưỡng. Củ hành có hình dạng tròn đều (hình cầu) hoặc tròn hơi dẹp hình bầu dục hoặc hình bầu dục dài, thường có màu vàng hay màu tím hoặc màu trắng. Thân chính thức nằm ở dưới giò mang nhiều rễ nhỏ. Lá dài hình trụ, nhọn, rỗng ở giữa. Hoa họp thành tán giả nằm ở đầu một cán hoa hình ống tròn, phình ở giữa. Hoa màu trắng có cuống dài. Quả hạch, có màng; 3 góc với 3 ngăn, bên trên có núm nhuỵ còn tồn tại. Hạt có cánh dày, đen nhạt, ráp.
Hành tây vừa là một loại rau vừa được xem là một loại gia vị. Nếu như hành ta có thể dùng cả phần lá và phần củ mà thực ra củ hành ta rất nhỏ thì hành tây chủ yếu dùng củ.
Công dụng
Trị gàu: Nước ép hành tây có thành phần lưu huỳnh, một chất thường xuất hiện trong các loại sản phẩm đặc trị gàu. Do đó, thay vì dùng các sản phẩm đắt tiền, bạn có thể dùng nước ép hành tây massageda đầu từ 15-20 phút, xả sạch với nước ấm rồi gội đầu bình thường.
Chống lại ung thư: Thay vì chú trọng vào các loại trái cây giàu vitamin C, bạn có thể thêm hành tây vào các món ăn hàng ngày như một vũ khí bổ sung giúp cơ thể phòng chống các bệnh ung thư. Nhiều nghiên cứu cho thấy, các thành phần chống oxy hóa mạnh mẽ trong hành tây giúp hạn chế sự hình thành các gốc tự do, nguyên nhân gây ra các tế bào ung thư. Bạn có thể ép lấy nước hành tây để cho vào các món ăn nếu bạn không thích ăn cả lá hành tây.
Hạ sốt: Nếu bạn chẳng may bị cảm và sốt nhẹ, bạn có thể dùng nước ép hành tây hay đơn giản là vài lát hành để hạ sốt. Dùng hành tây xoa nhẹ lên trán và để trong ít nhất 30 phút, khi kiểm tra lại thân nhiệt bạn sẽ thấy khá hơn vì hành tây có công dụng hạ sốt rất hiệu quả.
Trị mụn: Đối với những nốt mụn xuất hiện khi kỳ nguyệt san đến gần thì nước ép hành tây là một loại thuốc bôi giúp làm cho mụn xẹp đi nhanh chóng. Thành phần lưu huỳnh trong hành tây không chỉ giúp kháng khuẩn hiệu quả mà còn ngăn ngừa nốt mụn bị viêm nhiễm. Các chuyên gia khuyên dùng nước ép hành tây pha với nước chanh theo tỉ lệ 1:1 và chấm lên các nốt mụn sưng đỏ sau khi rửa mặt sạch để làm xẹp nốt mụn nhanh chóng.
Giảm nhanh chứng viêm và đau khớp: Một trong những bài thuốc trị đau khớp nổi tiếng nhất trong y học cổ truyền của người Ấn Độ là dùng mè đen giã nhuyễn trộn với nước ép hành tây và đắp lên vùng khớp bị đau. Mỗi ngày đắp hỗn hợp này từ 2-3 lần, mỗi lần khoảng 1-2 giờ sẽ giúp giảm sưng ở vùng khớp bị viêm rất hiệu quả và đồng thời nhanh chóng làm dịu cơn đau.
Ngăn ngừa bệnh lao: Mặc dù y học hiện đại đã có những phương pháp chữa bệnh lao nhưng hành tây vẫn được xem là một trong những phương pháp cổ truyền giúp ngừa bệnh lao hữu hiệu nhất. Theo các nhà khoa học, để phòng bệnh lao, chúng ta nên bổ sung thêm nước ép từ 1-2 củ hành tây vào các bữa ăn mỗi ngày.
Giúp bệnh nhân tiểu đường hạ mức đường huyết: Hành tây chứa thành phần allyl propyl disulphide (APDS). Các nghiên cứu đã chứng minh thành phần allyl propyl disulphide có trong hành tây rất tốt cho bệnh nhân tiểu đường. Cụ thể là sau khi ăn hành tây, lượng được glucose trong máu giảm nhanh đồng thời các nhà nghiên cứu cũng đo được hàm lượng insulin tăng lên đáng kể.
Cách chọn
Nhìn vỏ hành: Vỏ nhìn càng khô càng tốt, nhìn qua vỏ ngoài còn có thể thấy cả những đường vân màu xanh chạy bên trong. Vỏ phải mỏng, sáng bóng, đều màu, sờ vào phải khô và chắc tay.
Chọn theo màu của hành: Hành tây chủ yếu có 3 loại: trắng, vàng và đỏ. Hành có màu càng đậm thì càng hăng và hành đỏ là hăng nhất. Hành trắng ngọt nhất. Bạn có thể lựa chọn loại hành phù hợp cho món ăn của mình. Chẳng hạn như nếu làm nộm sống thì nên chọn hành trắng, không hăng mà lại ngọt.
Không chọn củ đã mọc mầm, có chỗ cứng chỗ mềm và màu không đều - hành này không được tươi và có thể bị đắng hoặc đã bị hỏng ở bên trong lõi.
Bảo quản
Cất trữ và bảo quản hành tây ở nơi khô thoáng, tránh ánh sáng trực tiếp. Những nơi ẩm dễ làm cho hành bị mốc nhanh chóng. Cũng có thể bảo quản hành ở ngăn mát tủ lạnh trong thời gian dài, bằng cách bọc từng củ lại với giấy thiếc (loại giấy hay dùng để lót khay nướng thịt, cá). Giấy này sẽ giúp hành được khô ráo và tránh ánh sáng.
Lưu ý, không cất hành tây chung với khoai tây - kể cả trong tủ lạnh. Hơi ẩm thoát ra từ khoai tây sẽ khiến hành tây bị hỏng, mốc rất nhanh.
Lưu ý khi sử dụng
Mặc dù là nguyên liệu thơm ngon và bổ dưỡng, nhưng hành tây lại đặc biệt kiêng kỵ đối với những người bị bệnh ngoài da, các đối tượng có bệnh về mắt và dạ dày.
Bên cạnh đó, loại củ này còn “xung khắc” với những thực phẩm dưới đây
Mật ong: Kết hợp hành tây với mật ong không phải là một sự lựa chọn thông minh đối với bất kỳ bà nội trợ nào. Hai loại thực phẩm này sẽ dễ dàng gây tổn hại cho mắt, thậm chí còn có thể dẫn tới tình trạng mù lòa.
Rong biển: Rong biển có chứa nhiều i-ốt và canxi. Trong khi đó, hành tây lại giàu axit oxalic. Ăn rong biển cùng hành tây sẽ tăng nguy cơ hình thành sỏi trong cơ thể.
Cá: Là loại thực phẩm giàu protein, cá kết hợp cùng hành tây sẽ khiến cho axit oxalic bị phân giải. Điều này sẽ làm protein có trong cá kết tủa và lắng đọng xuống dạ dày, làm giảm giá trị dinh dưỡng và dẫn tới khó tiêu.
Tôm: Hành tây kết hợp với tôm sẽ hình thành canxi oxalate, làm gia tăng nguy cơ hình thành sỏi canxi-oxalate.