Tương ớt
Giá trị dinh dưỡng
Tương ớt là thứ nước chấm cay có dạng đặc sệt như nước sốt và có màu đỏ, được làm từ nguyên liệu chính là ớt xay nhuyễn kết hợp với một số gia vị khác như tỏi, cà chua...Tương ớt nhìn chung rất đa dạng về hương vị nhờ việc kết hợp với các phụ gia (tỏi, dấm, đường, cà chua, vừng, riềng, mỡ nước hoặc dầu ăn v.v.).
Tương ớt trưng thường rất cay nên hợp với các loại bún nước, bánh đa nước, được làm từ ớt tươi hoặc ớt khô được xay thô không cần quá nhuyễn sau đó xào trong mỡ. Tương ớt chua sử dụng cả cà chua và dấm thanh để giảm bớt độ cay, thích hợp cho một số món ăn như phở, cơm rang. Tương ớt ngọt dùng ăn với các loại bánh mặn như bánh mỳ kẹp thịt, có nhiều đường. Ở nước ngoài có loại tương ớt tabasco rất chua và cay. Song cũng có loại tương ớt ngọt mà nguyên liệu là cà chua nhiều hơn là ớt.
Công dụng
Đối với các bệnh về tim mạch, các nhà nghiên cứu cho biết các hóa chất có trong tương ớt sẽ hỗ trợ giảm thiểu và ngăn chặn sự hình thành các khối mỡ thừa trong các mạch máu, nguyên nhân gây ra bệnh nhồi máu cơ tim, đột quỵ và tai biến, đảm bảo sự thông thoáng lưu thông máu trong cơ thể.
Capsaicin còn cải thiện tiêu hóa bằng cách kích thích dạ dày tiết, giảm triglycerides (chất béo trung tính), có tác dụng nhuận tràng, giải phóng endorphins (chất sinh hóa làm giảm đau tự nhiên), thông mũi, giảm cao huyết áp, có thể giúp bảo vệ chống lại một số dạng ung thư, ngừa đột qụy, tăng cường tốc độ trao đổi chất, hạ sốt, giảm đau, giúp phòng chống cảm lạnh. Lợi ích sức khỏe :vitamin A, vitamin C, beta-Carotene (là tiền chất của vitamin A)
Trái ngược với suy nghĩ phổ biến rằng người bị loét dạ dày nên tránh thức ăn cay, một báo cáo được công bố trong "Bệnh tiêu hóa và Khoa học" kết luận rằng capsaicin gây tăng lưu lượng máu trong màng nhầy của dạ dày, có thể giúp đỡ trong việc chữa bệnh của mô dạ dày
Đặc tính cay của ớt được quy định bởi một loại chất hóa học không màu và không mùi mang tên capsaicin. Chính nồng độ của capsaicin trong từng loại ớt khác nhau sẽ tương ứng với các cường độ cay khác nhau của từng loại ớt.
Một trong những tác dụng của capsaicin là diệt vi trùng, nên chất này thường được dùng để bảo quản thực phẩm, giữ cho thức ăn lâu hư. Ngoài ra cũng được dùng để bào chế băng hoặc cao dán, nhờ tác dụng làm thông sự bế tắc của máu. Một thử nghiệm của Hàn Quốc cho thấy lượng mỡ của 100 người phụ nữ ăn ớt thường xuyên, được giảm xuống một cách rõ ràng. Theo một khám phá mới nhất, Capsaicin có khả năng giết chết tế bào ung thư tuyến tiền liệt ở đàn ông.
Cách chọn
Chọn các loại tương ớt có thương hiệu, uy tín trên thị trường.
Nên mua tại các siêu thị.
Đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng.
Bảo quản
Bảo quản nơi thoáng mát.
Đậy nắp chặt sau khi sử dụng.
Có thể bảo quản ở ngăn mát cánh tủ lạnh.
Lau sạch miệng chai sau mỗi lần sử dụng để tránh nhiễm độc trên miệng chai do lượng tương ớt dư thừa rớt ra ngoài.
Lưu ý khi sử dụng
Capsaicin trong y khoa được liệt kê vào loại độc dược. Nó gây nóng và bỏng rát khi tiếp xúc với da người, đông máu bất thường, phồng rộp da, tiêu chảy (nặng), lâu dài thì tổn thương gan và thận. Tuy nhiên bắt đầu từ lượng nào đó, nó mới tác hại đến cơ thể. Những phủ tạng như ruột, bao tử, hệ hô hấp, da và da nhờn trong khoang miệng mũi sẽ bị thiệt hại, nếu ăn cay quá độ. Dùng ớt quá độ và trong một thời gian dài có thể làm hệ thần kinh chết dần. Những hệ thần kinh bị ảnh hưởng: vị giác, cơ quai hàm, và do đó sự cảm nhận về độ cay cũng giảm đi (lên đô)
Khi ăn cay trong người sẽ tiết ra chất Endorphine (có tác dụng gần giống như thuốc phiện). Ớt càng cay, chất Capsaicin (độc tố) càng nhiều.