Xương heo

Giá trị dinh dưỡng

Xương heo miền bắc Việt Nam gọi là Xương lợn là một nguyên vật liệu thường được dùng chế biến món ăn bình dân và thông dụng ở Việt Nam. Xương heo còn được gọi là xí quách heo, thực phẩm được lấy 100% từ con Heo (con lợn), ý chỉ các phần xương sau khi đã lóc thịt, gân, cơ, mỡ. Xương heo chủ yếu được cấu tạo từ khoáng chất, đa phần là canxi.

Xương lợn (thuộc hệ cơ xương) đảm nhận các vai trò trong việc tạo hình cơ thể, tạo các khoang chứa cơ quan nội tạng, hỗ trợ quá trình vận động, là nơi sản sinh của các tế bào máu .... Về mặt cấu tạo, xương chủ yếu được tạo thành từ khoáng chất (đa phần là canxi) và tế bào xương. Để thực hiện chức năng này, xương cần phải có cấu trúc đặc biệt.

Công dụng

Đối với ẩm thực: Xương heo thường được dùng ninh, nấu, hầm làm nước dùng nấu lẩu, canh, cháo, soup...v...v

Tùy mỗi bộ phận xủa xương heo mà các nhà nội trợ đảm đang ưa chuộng vào món của mình. Ví dụ như khi nói đến xương đuôi heo: Thì phần này thường được nấu canh soup rau củ, nhưng không chỉ có xương mà còn có cả gân, da, mỡ mỏng xen lẫn phần xương heo, ăn rất ngon khi được hầm mềm.

Xương heo còn có một số tác dụng khác như:

Tiêu khát, giải độc, hoạt huyết, nhuận sắc; chữa chứng đồi sán, tiểu đường, khô da.

Cải thiện tiêu hóa: Nếu gặp rắc rối về vấn đề tiêu hóa, khẩu phần ăn có chứa nước hầm xương có thể sẽ giúp ích cho bạn vì chúng hỗ trợ hoạt động của ruột. Các amino axit như proline và glycine rất tốt cho đường tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thu nhiều dưỡng chất hơn đồng thời còn hạn chế tình trạng đầy hơi, tiêu chảy và đau bụng.

Giúp xương khỏe mạnh hơn: Nước hầm xương giúp bạn có thêm nhiều khoáng chất tốt cho sức khỏe của hệ cơ và xương, hạn chế nguy cơ mắc bệnh loãng xương. Canxi, magiê, phospho và gelatin có trong xương động vật sẽ góp phần tạo xương cho cơ thể, giúp xương thêm cứng và chắc khỏe.

Xoa dịu các cơn đau khớp: Glucosamine được bổ sung thông qua khẩu phần ăn sẽ làm hạn chế các cơn đau khớp. Trong nước hầm xương chứa rất nhiều glucosamine dạng tự nhiên.

Đánh bại chứng dị ứng và các bệnh tự dị ứng, Hạn chế viêm nhiễm, Chăm sóc sắc đẹp,....

Cách chọn

Tùy từng món ăn mà ta chọn từng loại xương heo phù hợp.

Chọn xương tươi ngon, không bị mùi ôi thiu.

Bảo quản

Ta có thể bảo quản xương heo trong tủ đông để dùng khi cần thiết bằng cách: rửa sạch, đun sôi nước rồi cho xương vào luộc qua, sau đó vớt xương ra, để nguội rồi cất vào tủ đông.

Ngoài cách trên ta có thể ninh xương lấy nước rồi bảo quản nước hầm xương:

Cách làm:
Rửa sạch xương, đun sôi nước, sau đó cho xương vào trần qua để loại bỏ vi khuẩn, vớt ra rồi cho nước mới vào ninh.
Dùng vợt hớt lớp váng bọt ở phía trên, ninh trong khoảng 3-4 tiếng.
Sau khi ninh xong, nước dùng được lọc trong, làm nguội và hớt bỏ váng mỡ, sau đó rót nước dùng vào khay đá và để đông lạnh dùng dần.

Lưu ý khi sử dụng

Muốn có nước dùng ngon, phải chọn loại xương ngon và sạch sẽ, chặt thành từng miếng nhỏ, dùng nước sôi trần qua, ninh theo tỷ lệ khoảng 1kg xương tương đương với 5 lít nước.

Trong quá trình ninh xương, không cho thêm nước lạnh bởi  nhiệt độ trong nồi sẽ thay đổi đột ngột, protit và lipit rất giàu trong thịt, xương sẽ bị kết dính nhanh chóng. Sự kết dính này sẽ làm co những kẽ hở trên bề mặt xương, khiến cho chất ngọt của xương không tiết ra ngoài được, nước dùng sẽ mất ngon. 

Khi sử dụng nước xương đông lạnh ta cần thêm nước sạch (lượng nước =1/5 lượng nước dùng) cho vào lò vi sóng để giã đông. Chú ý chỉ làm nước dùng tan ra, không nên để nước dùng sôi trong lò. Bởi vì chúng ta không kiểm soát được mức độ sôi sẽ làm nước dùng trào ra lò gây mất an toàn và có thể bị đục (do sự đông tụ của Protein có trong nước dùng dưới điều kiện nhiệt độ cao của lò).
 

Thực tế, trong nước ninh xương có một số chất khoáng vô cơ, nhưng khi được hấp thụ vào cơ thể người thì nó chuyển thành chất khoáng hữu cơ.

Nên thêm chút giấm vào nước hầm xương để cơ thể dễ hấp thụ canxi.