Lá giang rừng

Lá giang giống như lá bông giấy, bọn trẻ vò hơi nát rồi chấm muối ớt ăn cũng thú vị. Người già làng tôi bảo lá giang chỉ ngon nhất vào khoảng tháng tư đến tháng mười âm lịch.

Thời bao cấp, ở quê bữa ăn nào cũng có lá giang, để kho cá, nấu canh, luộc, chiên, xào... Mẹ tôi bảo, lá giang còn là vị thuốc. Hỏi thuốc gì bà chỉ cười rồi nói: "Cụ rùa sống lâu là nhờ ăn toàn lá giang đó!".

Cây lá giang

Những ngày cuối tháng ba đầu tháng tư, anh em tôi đi soi ếch, con nào con nấy béo ụ. Mẹ tôi nấu canh lá giang với thịt ếch, đủ cả hương vị ngọt bùi, chua cay, ăn mãi không chán. Thi thoảng những người bán hàng bún làng Vân Cù đến đổi bún lấy thóc, mẹ làm món bún ếch lá giang đãi thợ gặt, ai cũng gật gù khen ngon.

Mỗi khi gia đình có kỵ giỗ, sẵn con gà luộc, mẹ tôi dùng nước luộc gà đun thật sôi rồi bỏ lá giang cùng với đầu, cổ, cánh, chân và phao câu gà, khuấy đều đến khi thấy lá giang ngả màu vàng thì tắt lửa. Lúc này, bộ lòng gà đã xào xong, đổ cả vào nồi, nghe một tiếng xèo, tỏa mùi thơm béo ngậy. Sau này ra phố, ăn lẩu gà lá giang, tôi lại nhớ món "đặc sản" mẹ làm.

Lươn hấp lá giang

Nhưng tuyệt nhất phải kể đến món lươn hấp lá giang. Con lươn nghệ vàng lựng, khứa xeo xéo từng khoanh tròn ướp muối, chấy mỡ heo, sau đó đặt lươn vừa ướp lên, rắc thêm lá giang xắt nhỏ rồi hấp chín. Ăn lươn hấp với nước mắm sả mới đúng cách.

Không có ếch, có lươn thì dùng tạm món bò xào lá giang cũng bắt mồi. Thịt bò tươi thái mỏng, ướp gia vị và lá giang xắt thành sợi nhuyễn rồi xào sơ qua. Múc ra đĩa, rắc thêm đậu phộng rang, tán nhỏ lên mặt, ăn ngay khi còn nóng hổi.

Ngư dân vùng biển mỗi lần ra khơi đánh cá xa bờ dài ngày, đều phơi khô lá giang rừng, đem theo ăn dần. Các nhà hàng, tiệm ăn cũng thu mua lá giang với số lượng lớn rồi ướp lạnh. Người quê tôi những lúc nông nhàn thường vác câu liêm đi vào rừng, cắt được vài trăm bó lá giang là đủ tiền mua bút mực cho con.

Vũ Hào