Cơm nguội

Bỗng dưng trái nắng trở trời, lòng dạ nao nao vô duyên cớ, hoặc bất chợt ngẫu hứng cả nhà ra quán thay đổi hương vị. Thế là bữa ấy dư cơm, cơm thừa trở thành cơm nguội dở dang. Và cơm nguội - nguội lạnh ngon dở làm sao để có câu ca dao não nùng:

“Chàng ơi phụ thiếp làm chi

Thiếp là cơm nguội đỡ khi đói lòng”

Cơm nguội đem phơi nắng cho khô, cho tí dầu ăn vào chảo thật nóng, rang chín, tùy vào khẩu vị mà nêm muối hay đường. Những đêm trời mưa dầm dề, gió lùa lạnh lẽo, quây quần bên dĩa cơm nguội rang giòn, từng hạt cơm vàng ươm, thơm thơm mùi gia vị dân dã sẽ trở thành kỷ niệm khó phai và là hồi ức đẹp đẽ về những tháng ngày êm đềm hạnh phúc trong mái ấm gia đình.

Cơm trong món cơm hến - đặc sản của Huế - phải là cơm nấu chín để nguội mới đúng kiểu, nếu ăn cơm hến mà dùng cơm nóng vừa mới nấu là trật bài bản. Một số người luôn có cảm giác thích thú khi mỗi buổi sớm mai thức dậy, ngong ngóng đợi o bán cơm hến gánh hàng qua trước ngõ, xách tô ra mua nước và hến vào, thêm cơm nguội còn thừa hôm qua là đủ. Lệ thường, tô cơm hến các o bán chỉ in ít thôi, ăn đến hai tô vẫn thòm thèm nên mua nước bỏ thêm cơm nguội nhà là ăn thoải mái no nê - phương án tiết kiệm tối ưu!

Món cơm Dương Châu, thập cẩm được ưa thích trong các tiệc tùng là cơm để thật nguội rồi chiên cho từng hạt săn lại, giòn lên. Thêm vào chả lụa, thịt heo ba chỉ, trứng tráng, lạp xưởng, tôm chấy, cà rốt, nấm… xắt hạt lựu trộn đều, trông rất bắt mắt, ngon miệng và không kém phần sang trọng.

Nghệ thuật, kỹ thuật để người Huế nấu các loại cháo cá, gà, vịt… được ngon và thơm là phải nấu bằng cơm để nguội, bảo đảm chất lượng, hạt cháo sẽ mềm mại thanh tao, không bị rền, bị ngán như nấu bằng gạo bình thường.

Tiểu Kiều