Bánh khoái cá kình

Nguyên liệu chính để đúc loại bánh này là bột gạo, cá kình và dầu phụng, giá sống, nước mắm ruốc nguyên chất. Cá kình là loại cá sinh sống ở nước lợ, đặc biệt ngon là cá kình sống ở đầm Chuồn, đầm Sam trên phá Tam Giang. Chỉ có người Huế mới gọi loại cá lớn bằng hai - ba ngón tay này là cá kình. Lúc cá còn nhỏ xíu có tên là cá rò. Thịt cá rò mềm nhũn, dùng để làm mắm, gọi là mắm rò, chỉ Huế mới có. Mắm rò làng Chuồn ngày xưa được gọi là mắm "ngự", thứ mắm dành để dâng vua. Ngôi làng nghèo nằm bên phá Tam Giang quanh năm đối mặt với sóng gió biển Đông có đến ba món ẩm thực "triều cống" cho 13 đời vua Nguyễn là bánh tét, rượu và mắm rò.

Người ta bảo rằng, cá kình ngon ở phần ruột đăng đắng, là vị thuốc trị được bệnh khó ngủ. Thực hư thế nào chưa rõ, nhưng về làng Chuồn ngồi dưới quán cây đa đầu đình, gọi một đĩa bánh khoái cá kình, rồi nhẩn nha nhai phần đầu và ruột dòn tan của con cá be bé cũng thú vị như ông "vua" ngồi nhắm từng con mắm rò thơm phức chỉ to bằng mút đũa...

Muốn có những cái bánh khoái cá kình ngon, phải chọn loại cá kình nhỏ bằng hai ngón tay, thịt ngọt xương giòn. Cá kình thịt màu vàng ươm, mềm mại, gan cá bé tí xíu rất béo, mật cá đăng đắng - được sấy khô làm vị thuốc "ăn ngon ngủ yên" nên khá đắt tiền. Mỗi cái bánh từ một đến hai con cá kình, khi chín, bánh có màu vàng sém cháy, bốc mùi "cá nướng", hấp dẫn lạ kỳ. Trong lúc chờ bánh chín, khách được nghe âm thanh xèo xèo của bột đổ vào khuôn dầu nóng, được thấy bánh bốc khói chuyển dần sang màu vàng sậm, rồi khói bếp bốc lên mùi thơm lan tỏa ngào ngạt. Bánh khoái cá kình vừa có hương vị hấp dẫn, vừa chế biến nhanh nên thích hợp với những người bận rộn hay kén ăn. 

Ăn thứ bánh khoái nóng hổi này cần có các loại rau cay cay, chát chát... Tùy theo mùa, rau năm, bảy thứ gồm: diếp cá, hẹ, húng quế, tần ô, xà lách, dưa leo, chuối chát, khế hoặc thêm dưa chua và hành chua.

Bánh khoái cá kình nổi tiếng xưa nay nên làng Chuồn dù cách thành phố Huế khá xa, vào những ngày cuối tuần, nhiều người vẫn chịu khó chạy xe về chợ làng để thưởng thức, ăn xong lại mua đem về làm món quà quê...

Vũ Hào