Chuyển lửa...

"Chuyển lửa" như vậy vẫn chỉ là chuyển ở bên ngoài. Chuyển ở bên trong hay hơn. Chuyện xưa kể bà mẹ già có hai cô con gái, một cô bán dù, một cô bán giày vải. Cô bán dù sống nhờ những ngày mưa, cô bán giày làm ăn khá nhờ những ngày nắng ấm. Bà mẹ lo buồn cho cô bán giày suốt những ngày mưa và đau khổ cho cô bán dù ngày nắng ráo. Có người biết chuyện khuyên bà sao không làm ngược lại, vui mừng cho cô bán dù ngày mưa và vui mừng cho cô bán giày ngày nắng? Chuyện bên... Tàu, dĩ nhiên.

Não ta có một đặc điểm lý thú là không thể cùng lúc nghĩ tới hai việc. Đã nghĩ điều này thì quên điều kia. Và người ta đã "lợi dụng" đặc điểm này để dịch chuyển các điểm tập trung trên vỏ não từ vùng này sang vùng khác. Chẳng hạn đang giận sôi lên mà gặp phải động đất hay cháy nhà, lập tức vùng "giận sôi" của vỏ não tắt ngấm để nhường chỗ cho vùng sợ hãi bùng lên! Ta biết giận dữ hay sợ hãi đều tiêu tốn rất nhiều năng lượng. Nó có thể làm ta kiệt sức, suy sụp, thở không ra hơi...

Có thể chọn cách chuyển dịch nào khác hay hơn, có lợi cho sức khỏe hơn chăng? Có đó. Người ta chọn cách "quan sát hơi thở". Đó là cách thở sâu, thở bụng, đưa hơi xuống huyệt... đan điền (dưới rún chừng 4cm). Nó giúp tĩnh tâm lại, nó chuyển dịch vùng căng thẳng ở vỏ não qua vùng êm ái của... cái rún! (Thế mới biết tại sao các ca sĩ, người mẫu xinh đẹp của ta thường thích mặc áo hở rún!).

Thực ra, khi chú tâm vào hơi thở, lắng nghe hơi thở, quan sát nó, dòm ngó nó, nghiền ngẫm nó... thì ta đã đánh "lạc hướng" cảm xúc ta rồi. Vỏ não khi đã tập trung vào hơi thở thì quên tập trung vào các chuyện loanh quanh khác. Cách đơn giản này có khả năng giải stress tận gốc rễ. Tập luyện đúng mức, não thùy sẽ tiết ra một kích thích tố gọi là endorphine, một thứ á-phiện nội sinh, làm cho dịu nhẹ toàn thân, tạo sự sảng khoái lâng lâng mà không gây tác dụng phụ.

Thiền, yoga, dưỡng sinh, tài chí, khí công... đều là những cách làm cho thân tâm hợp nhất, giúp ta quay trở lại với chính mình bằng cách lắng nghe hơi thở của chính mình đó thôi (có thể kết hợp với động tác hay không cần động tác). Thiền, yoga... hiện đang được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi ở các Trung tâm y khoa lớn trên thế giới để trị liệu các chứng trầm cảm, tâm thần, lo âu, đau nhức... kể cả nghiện rượu, thuốc lá, ma túy... một cách hiệu quả.