Ốc và những đặc sản từ Bắc vô Nam

Nếu như Hà Thành đã được nhiều người biết đến là chốn ăn ngon bậc nhất với những quán ốc nổi tiếng ven Hồ Tây như ốc hấp lá gừng, ốc hấp thuốc bắc hay đơn giản hơn là ốc luôc… Cái thứ ốc Hồ Tây đi sâu vào trí nhớ người Việt là những con ốc mít căng tròn, vàng óng ả. Chúng được ngâm cho sạch bùn nhớt rồi chế biến thành những món ăn tuy dân dã nhưng một lần đã thưởng thức thì không thể nào quên. Với ốc hấp lá gừng, con ốc được băm nhỏ cùng giò sống và chút nấm hương rồi dồn vào miệng ốc cùng với lá gừng tươi. Sau đó ốc được hấp lên chín tới để chỉ nghe mùi thôi ta đã thấy trào lên cảm giác khó tả. Khác một chút là ốc hấp thuốc bắc. Cái món mà có lẽ nếu ăn lần đầu có người cảm thấy khó chịu vì thứ kết hợp lạ lùng đó. Nhưng chỉ ăn qua vài ba con thôi, cái vị ngái ngái khó chịu của thuốc bắc dần dần trở nên thơm ngọt tới lạ lùng khi chấm từng con ốc vào bát mắm chua cay. Thật khó có thể quên được cái vị giòn cay nồng nàn đó. Nhưng có lẽ âm thầm và dân dã hơn cả là ốc luộc. Cái thứ mà “dân chơi vỉa hè” khoái nhất. Không phải cầu kì như ốc hấp lá gừng, cũng không lạ lùng như ốc hấp thuốc bắc, ốc luộc đơn giản và bình dân gắn liền với tuổi học trò. Hễ có dịp nào vui vẻ nhóm học sinh ấy lại í ới gọi nhau : “ốc luộc đi chúng mày”. Thế là ở góc vỉa hè gần trường học, nơi có hàng ốc nóng lại nhộn nhịp hơn với những âm thanh tràng cười vui nhộn. Ốc luộc là thế, chỉ ốc với thân cây sả đập dập được luộc lên, chấm ngập trong bát mắm gừng, ớt điểm thêm dúm lá chanh thái chỉ và sả băm nhỏ, thế là mọi câu chuyện được bắt đầu…

Không giống như ốc Hà Thành, Hải Phòng quê biển lại có những loài ốc lạ được đánh lên từ biển. Chỉ cần nói đến thôi cũng thấy được vị mặn mòi, cái tanh tanh của biển. Thứ ốc tạo nên sự đặc biệt của ốc Hải Phòng với ốc Hà Nội là những con ốc giáo dài nhọn, những con ốc đĩa xíu xiu… Chúng được chặt phần chôn ốc và chế biến với những thứ gia vị cầu kì mà không quán nào chịu tiết lộ bí quyết. Chỉ biết khi đĩa ốc được bưng ra, màu đỏ tươi của tương ớt thấm đẫm vào những con ốc cũng với sả, lá chanh, dừa non. Dừa ở đây không nạo sợi, mà để nguyên khối, thái thật mỏng. Đĩa ốc chỉ ngấm gia vị chứ không sũng nước như kiểu xào những nơi khác bởi chính cái nước xào ốc tiết ra lại được cô chủ đổ luôn ra bát. Khi ăn chỉ cần cầm con ốc, ngoáy thật mạnh vào bát nước chấm cay xè, cho lên miệng mút chụt một cá. Ôi chao, cái giòn sần sật của ốc quyện với cái cay xé của ớt, cái ngậy bùi của dừa, cái thơm của sả…Tất cả như trở nên thi vị hơn rất nhiều nhất là vào những buổi chiều đông lạnh giá.

Và thật là sơ xuất nếu không nói đến ốc len xào dừa – món ăn không thể không gọi mỗi lần đến Sài Gòn. Chỉ cần nhìn thôi ta cũng cảm nhận được sự ngọt ngào ngậy béo. Những con ốc tròn căng ngập mình trong nước cốt dừa óng ả, điểm xuyết là những lá răm xanh mướt và những lát ớt đỏ cay xè. Chỉ vậy thôi đã thấy đã con mắt lắm rồi, và còn đợi gì nữa khi không xắn tay vào múc từng con ốc béo tròn cùng chút nước xào dừa đưa lên miệng. Cái béo mềm của ốc len như tan biến trong sự ngọt thơm của nước cốt dừa làm hài lòng tất cả những thực khách dù khó tính nhất.

Cho dù ở bất cứ đâu trên mảnh đất Việt Nam, ta đều thấy được những tinh hoa ẩm thực của người Việt. Chỉ với những con ốc thôi nhưng qua bàn tay chế biến của mỗi người, mỗi vùng miền khác nhau lại mang lại cho người thưởng thức nhứng dư vị đầy sáng tạo. Ăn ốc không phải để no mà để ăn chơi, để thấy được cái thú vị mỗi khi bạn bè cùng nhau tụ tập nơi quán ốc. Có lẽ vậy mà ăn ốc ít người ăn một mình hay ăn vào bữa sáng, bữa trưa mà chỉ tầm chiều tối khi tiết trời mát mẻ, bạn bè lại quay quần bên nhau quanh những đĩa ốc nóng hổi, nhón từng con từng con để tận hưởng hết những thi vị mà cuộc đời ưu ái ban tặng cho con người. Để rồi mỗi khi đi xa không thể nào quên được những kỉ niệm dân dã mà lãng mạn này.

Sưu tầm, Hải Lý
Amthuc365.vn