Thơm ngát mùa vải

 
Mùa xuân đến, vườn vải hồi sinh khiến người ta không còn tin nổi vào mắt mình. Mới ngày nào những cây vải xác xơ, lá cành khô ráp, vậy mà chỉ qua vài trận mưa, tất cả như trỗi dậy, bật trào nhựa sống. Nhìn từ xa, cứ ngỡ cây vải đang trổ hoa, đến gần là những lá lộc xanh mơn mởn.
 
Lá lộc cũng có nhiều lớp, những lá nhú trước nhiều ngày hơn thì xanh mỡ phía cuống lá, phơn phớt nâu hồng phía ngọn lá, những lá lộc ra sau, bóng mỡ, phơn phớt hồng như màu má thiếu nữ dậy thì. Màu lá non lộc biếc làm không gian như hửng sáng như nắng xuân hồng.
 
Dưới những tán lá tròn, hoa trổ bông tựa như những mâm xôi khổng lồ, ăm ắp một sự hứa hẹn, quyến rũ bao ong bướm dập dìu. Ngắm nhìn vườn vải trổ hoa, người ta chợt như lặng đi trong nỗi suy tư: Ai đặt tên cho quả vải cái tên “Lệ chi” (giọt nước mắt trên cành)?

Dân gian mộc mạc gọi tên là quả vải. Trái vải ngọt chợt như có vị mặn, vị mặn của nước mắt, của mồ hôi, và hình như có cả vị chát thoáng qua. Chợt nghĩ đến những quả vải chín mọng tháng 5, sau lớp vỏ gai đỏ sậm với màng bọc trắng tinh là giọt nước mắt của đất trời; giọt mồ hôi của người lao động…

Cây vải đã đem lại cho người dân quê sự giàu có, sung túc cùng với niềm tự hào. Thứ quả đặc sản này đã gắn liền với tên đất: Thanh Hà. Ba năm trồng, cây vải mới bói hoa, lo âu và hy vọng, vẫn kiên trì đợi mùa vải trổ hoa để dâng cho đời vị ngọt của riêng giống vải Thanh Hà.


Những đêm trăng muộn chênh chếch đầu non tỏa ánh sáng vàng nhạt làm tăng thêm vẻ huyền bí của những con đường vốn dĩ đã vắng người qua lại, rồi đột ngột mở ra một khoảng không gian vàng rợp những rặng vải. Trong hơi đất hầm hập, ngai ngái sau cơn mưa chiều thoảng mùi vải chín ngọt ngào, quyến rũ biết bao. Khi những con tu hú cất tiếng kêu cũng là lúc rặng vải cho những chùm vải chín đầu mùa nặng trĩu, đung đưa trong nắng gió. Và dường như cái nắng càng gắt thì những gì tinh túy của đất trời dưới lớp vỏ sần sùi ấy càng đậm đà.

Tháng 6, mùa vải rộ, tràn ngập các phố phường, từ gánh hàng rong đến các sạp chợ và siêu thị, cũng là lúc cái ngọt thơm tinh túy của đất trời như tụ lại trong thứ quả  ngon ngọt hơn bất cứ lúc nào. Những vườn vải bạt ngàn, trĩu nặng, màu xanh của lá chen chút đỏ hồng, vàng nhạt của quả chín, thêm hương thơm ngọt ướp cả nắng gió. Vườn vải mang vẻ đẹp vừa rực rỡ, thanh bình, êm đềm.

Hà Nội mùa này đón du khách không chỉ bằng ánh nắng vành rực mà còn bằng sắc đỏ của vải, trên những gánh hàng rong dọc các con phố, màu đỏ của trái vải vẫn là màu chủ đạo. Từ Hà Nội, dọc theo quốc lộ 5, vào địa phận Hải Dương, đi thêm chút nữa… những vườn vải ngút mắt của xứ vải Thanh Hà làm dịu đi cái nắng cháy giữa trưa hè. Bước vào vườn, nhìn những chùm quả chín hồng treo dày đặc trên cây, hương thơm mát ngọt, một sự quyến rũ khá thần tiên...Đường về phương Nam, trên những chuyến bay, chuyến tàu xe, túi vải thiều là tấm chân tình, là món quà của xứ Bắc.

Vải thiều còn là đặc sản nổi tiếng của Lục Ngạn. Thứ vải khi chín có màu đỏ, hạt nhỏ, cùi dày mọng nước, rất ngọt và giàu chất dinh dưỡng, vị ngọt sắc, mùi thơm đặc trưng. Những quả vải tươi ngon được khắp nơi trong và ngoài nước rất ưa chuộng. Mùa vải chín cũng là lúc mà hình ảnh Lục Ngạn đẹp nhất, thơ mộng nhất.

Dù đứng ở bất cứ đâu trên đất Lục Ngạn, phóng tầm mắt ra xa, những chùm vải lúc lỉu chín đỏ là tất cả những gì bạn thấy... Vào thời gian này, người nơi đây bận rộn thu hoạch vải nhưng khuôn mặt luôn rạng ngời hạnh phúc. Mọi nhà đều mang những chùm vải đầu tiên chín đỏ, điểm vài chiếc lá xanh đặt lên bàn thờ tổ tiên, đó là một nét đẹp trong văn hóa nơi đây.