Đến Phan Rang đừng quên thưởng thức cơm gà

Người Việt ta xưa nay rất thích ăn cơm gà, bằng chứng là trong mâm cơm cúng ông bà ngày Tết luôn có gà luộc. Vậy nên, khắp mọi miền đất nước, nơi nào cũng có món cơm gà với những cách ăn khác nhau. Trong số đó, có lẽ cơm gà Phan Rang là có cách làm, cách ăn đơn giản nhất.

Lạ là cái sự giản đơn ấy lại làm cho bao người con xa quê phải da diết nhớ và bao du khách từng thưởng thức phải “tương tư”. Hãy thử mang cơm gà Phan Rang vào bếp để đổi vị cho bữa ăn gia đình.

Để có một dĩa cơm gà Phan Rang đúng nghĩa, không phải cứ chọn gà ta ngon là được, mà phải là gà được nuôi tự nhiên hoặc bán tự nhiên, được tắm nắng phơi gió Phan Rang và được tung tăng “chạy bộ” trên những vườn đồi. Ngoài ra, phải chọn đúng gà mái trứng (gà mái vừa đẻ một lứa) thì thịt gà mới săn chắc, có độ dai, độ béo vừa phải, ngọt thịt, giòn da. 

Chính vì đã sở hữu loại gà ngon và chất nên người Phan Rang không chế biến cầu kỳ cho món cơm gà của mình. Để giữ được hương vị gà uyên nguyên nhất, gà Phan Rang chỉ được luộc rồi chặt miếng, không ướp, không chiên, không xào, không nướng, không xé nhỏ.

Để luộc gà ngon, đầu tiên bạn rửa sạch gà rồi để ráo. Nước luộc gà dùng để nấu cơm nên bạn canh lượng nước chỉ vừa đến 2/3 con gà là đủ, nếu nhiều nước thì nước dùng sẽ bị nhạt, cơm mất ngon. Bắc nồi nước lên bếp, cho vào một ít muối và gừng, đun đến khi nước nổi bọt tăm (khoảng 40 độ) thì thả gà vào. Nước vừa sôi thì trở mặt gà, giảm lửa sao cho nước không quá sôi (nếu để lửa lớn, thịt và da gà sẽ rút lại, trông không ngon). Giữ mức lửa như vậy cho đến khi gà vừa chín tới (dùng đũa xăm vào để thử). Không để gà quá chín, sẽ mất đi độ ngọt và dai. Vớt gà ra xả nước lạnh để gà săn lại, chặt gà thành từng miếng to.

Gà Phan Rang có thịt nõn nà săn chắc, da vàng bóng bẩy

Về phần cơm, bạn nên chọn gạo dẻo và thơm. Nếu không có gạo dẻo, bạn có thể trộn gạo mềm với một ít nếp (theo tỉ lệ 10/1). Vo sạch gạo rồi để ráo. Thắng mỡ gà, bỏ xác mỡ, đổ một ít nước mỡ ra chén để quết lên gà luộc cho gà có màu vàng bóng đẹp mắt. Phần nước mỡ còn lại để nguyên trong chảo, cho tỏi vào phi thơm rồi trút gạo vào xào đến khi hạt cơm khô nước, chuyển sang màu trắng trong là được. Cách làm này giúp cơm săn, tơi, không bị nhão. Sau khi xào xong, cho gạo vào nồi cơm điện, thêm một ít nước cốt gừng, ít muối, đổ nước luộc gà xăm xắp gạo (ít nước hơn so với nấu cơm bình thường) rồi nấu. Lưu ý là sau khi cơm chín, bạn phải để nồi cơm ở chế độ hâm khoảng 45-60 phút để hạt cơm khô lại và tơi ra. Nếu có thể nấu cơm bằng lò củi và hâm cơm bằng lò than thì cơm sẽ thơm ngon hơn và có cả cơm cháy. Cơm cháy này mà chấm với nước mắm tỏi ớt thì hết sảy.

Cơm gà đúng kiểu Phan Rang thường được ăn cùng 4 loại đồ chấm. Một là muối tiêu chanh, hai là muối hầm cùng ớt đỏ rồi rang khô, vừa cay vừa thơm. Ba là nước mắm chua ngọt đặc sệt, không pha nước, giữ nguyên hương vị nồng nàn của mắm nhĩ pha cùng đường, chanh và tỏi ớt giã nhuyễn. Bốn là nước hèm rượu pha cùng ớt xanh, tỏi, nước mắm, đường tạo nên một món nước chấm độc đáo, lạ miệng.  Ở Phan Rang, mỗi quán cơm gà sẽ có những loại rau ăn kèm khác nhau như dưa leo, kim chi, cải chua, cà chua nhưng không quán nào “dám” quên rau răm bên cạnh dĩa gà luộc.

Giờ bạn đã có thể ăn cơm gà Phan Rang ngay tại nhà

Đưa một muỗng cơm vào miệng, cái ngọt của cơm hòa quyện “ăn ý” vào vị ngọt của nước dùng. Lấy thêm miếng gà, chấm vào một trong bốn loại đồ chấm, cắn ngập răng để những tinh túy của thịt gà đồi chảy tràn vào vị giác, nhai thêm vài lá rau răm cay thơm để miếng gà thêm tròn vị. Vị giác sẽ được thưởng thức những thớ thịt gà vừa dai vừa thơm, da gà vừa béo vừa giòn tưởng như “nhai ra nhạc”.

Ai đó nói rằng ẩm thực là văn hóa. Thật vậy, cơm gà Phan Rang dường như là kết tinh của cái nắng cái gió, của địa hình núi đồi, của vị mặn xứ biển và của tính cách giản đơn hồn hậu.

Theo Ihay