Ếch òn

Bình Thuận vốn rất nổi tiếng với 2 thương hiệu: thanh long và nước mắm Phan Thiết. Vào mùa mưa, du khách đến vùng “Thủ đô Resort” này còn được thưởng thức một món đặc sản dân dã nữa: “Ếch òn”.

Người ta đặt tên “ếch òn” vì tiếng kêu gọi bạn tình của nó. Ếch òn không kêu “ộp ộp” như loài ếch thường (dân địa phương gọi là “ếch da”) mà kêu thành âm “òn ênh” ngân vang và kêu trong thời gian dài, có khi kêu cả đêm lẫn ngày. Ếch òn kêu đồng thanh nhiều con chứ không kêu riêng lẻ kiểu ếch da. Đây cũng là tín hiệu để người săn ếch òn biết chắc nơi có ếch.

Khi những cơn mưa đầu mùa đổ xuống, hàng trăm, hàng ngàn con ếch òn nằm dưới đất, trong các hang ẩm ven sông suối, bờ ruộng, dưới lá cây, ngoi lên tìm thức ăn (ếch rất thích ăn mối cánh vì loài côn trùng này thường bay ra trước khi mưa - gặp nước, mối rụng cánh không bay được và trở thành mồi ngon cho ếch òn); đẻ trứng, giao phối. Lúc ếch òn đang giao phối và đẻ trứng thì những người săn ếch òn có thể bắt được nguyên cặp; có đêm một người bắt được 200 - 300 con. Người ta bảo ban đêm ếch dạn hơn ban ngày. Ếch òn “rộ” chừng nửa tháng thì ít dần. Nhiều người đã tranh thủ cơ hội hiếm hoi để kiếm thêm thu nhập bằng việc bắt và bán ếch. Lúc khan hàng, có khi 20.000 đ/chục, lúc mưa to thì giá mềm hơn, khoảng 8.000 – 10.000đ/chục con.

Thịt ếch òn là món khoái khẩu của dân nhậu. Người ta chế biến thành nhiều món như: nấu cháo, chiên giòn, nướng hành mỡ, hấp sả, ram tiêu. Hai món nấu lẩu chua và dồi ếch òn được ưa chuộng hơn cả.

Ếch òn bắt về, rửa sạch, chà với muối (hoặc gừng) cho giảm bớt nhớt, trụng nước sôi, móc bỏ ruột và phần còn lại thì tận dụng triệt để. Lá me non nấu lẩu chua cay được coi là số dách, vừa đơn giản, vừa ngon. Nước lẩu ngọt ngọt, cay cay, chua chua, ngồi húp với bún và thịt ếch mềm, xương ếch nhai giòn rụm trong miệng, nhâm nhi tí rượu trong cái lạnh của mưa đầu mùa thì… không còn gì sướng hơn.

Món dồi có cách làm khác. Thịt và xương ếch òn băm nhuyễn, gia vị trộn vào tùy mỗi người - có khi là nấm mèo, một ít bún khô (đã trần qua nước sôi), một ít củ sả, vài hạt tiêu để nguyên… lấy da ếch òn gói tất cả lại, đem hấp hoặc chiên.

Ngoài ra, ếch òn còn “để dành” bằng cách phơi khô. Người ta làm sạch ruột, phơi khoảng 2 nắng, có thể ướp muối hoặc không. Giá 15.000 – 20.000 đồng/chục con ếch òn khô, tùy theo gần hay xa mùa mưa. Ếch òn khô chiên xù hoặc nướng than. Ếch òn khô không béo, xương và thịt giòn, chấm với nước mắm me (hoặc nước mắm chanh tươi) có mấy lát ớt cay thêm vào thì hương vị cực kỳ quyến rũ. Có người lột da phơi riêng, thịt phơi riêng. Da ếch òn khô ngâm vào nước sôi, vớt ra, chiên phồng lên thì cũng “phê” chẳng kém nguyên con chút nào.

Người ta có thể nuôi các loài như ếch da, rùa, dông, cá đồng các lọai, nhưng ếch òn thì chỉ có thiên nhiên 100%; đó là điều khác biệt. Những người thị thành dễ dàng mua ếch òn nhưng cũng khoái tự mình đi bắt ếch. Có thể đó là một thú vui, một cách giải trí kiếm mồi nhậu, cũng có thể là tìm lại tuổi thơ nghèo khó lúc mình chưa là người phố thị như bây giờ. Dù mục tiêu săn bắt ếch òn mỗi người có khác nhau, nhưng ếch òn là món đặc sản ngon của Bình Thuận thì ai cũng nhất trí. “Sắp mưa rồi, chuẩn bị bắt ếch òn chưa?” – đâu đây vang lên câu hỏi quen thuộc khi trời đang trong bỗng chuyển mây vần vũ…

(Theo TP&ĐS)